Sedat Kaya
 

Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) Eğitim-Öğretim yılının ilk dönem raporunda, Türkiye'deki eğitim sisteminde yaşanan sorunlara dikkat çekerek, acil çözüm çağrısında bulundu. Raporda, eğitimin laik, bilimsel ve kamusal bir hak olarak korunması gerektiği vurgulanırken, özellikle okul terki, yetersiz bütçe, öğretmen açığı ve eğitimin piyasalaştırılması konularında kritik veriler paylaşıldı. 

Okul Terki ve Yoksulluk Krizi 

Rapora göre, ekonomik kriz nedeniyle okula devam edemeyen çocukların sayısı artarak 1 milyon 578 bine ulaştı. 14-17 yaş arası gençlerde okuldan kopma oranı %73,9'a çıktı. Yoksulluk, çocuk işçiliği ve erken yaşta evliliklerin yanı sıra, eğitimde tarikatların etkisinin artışı da bu sorunu derinleştiriyor. Siirt, Bitlis ve Ağrı gibi illerde her üç kız çocuğundan biri eğitim dışında bırakılmış durumda. 

Eğitime Ayrılan Bütçe Yetersiz 

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesinin merkezi yönetim bütçesine oranının %9,9’a düştüğü belirtilirken, bu durumun eğitimin temel ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğu ifade edildi. Eğitim emekçilerine yönelik harcamalar bütçenin %80,1’ini oluştururken, sermaye giderlerine ayrılan oran yalnızca %9,7’de kaldı. 

Ücretsiz Yemek ve Temiz Su Talebi 

Raporda, çocukların yetersiz beslenme sorununa dikkat çekildi. TÜİK verilerine göre, çocukların %35’i ciddi maddi yoksulluk yaşarken, %10,2’si düzenli olarak et, balık gibi temel gıdalara erişemiyor. Ücretsiz okul yemeği ve temiz su programlarının acilen hayata geçirilmesi gerektiği vurgulandı. 

İmam Hatipleşme ve Piyasalaşma Eleştirisi 

Zorunlu imam hatip ve meslek lisesi uygulamalarının, öğrencilerin eğitim tercihlerini kısıtladığı ifade edildi. Özellikle proje okulları kapsamında, imam hatip liselerinin oranının artırıldığı ve bu durumun çocukların eşit ve nitelikli eğitim hakkını engellediği belirtildi. Ayrıca, özel okullara yönelik teşvikler ve yönetmelik değişiklikleri ile eğitimin piyasalaştırılmasının hız kazandığı eleştirildi. 

Öğretmen Açığı ve Güvencesiz Çalışma 

Rapora göre, 2023-2024 eğitim yılında 91 bin 484 norm kadro ihtiyacı bulunurken, yalnızca 20 bin öğretmen ataması yapıldı. Ücretli ve sözleşmeli öğretmenlik gibi güvencesiz çalışma koşulları, eğitimde süreklilik ilkesini zedeliyor. 

Veli-Der’den Birlikte Mücadele Çağrısı 

Veli-Der, eğitimde yaşanan bu krizlerin aşılması için tüm velileri ve eğitim hakkına sahip çıkanları dayanışmaya çağırdı. Laik, eşit ve bilimsel eğitim hakkını savunmak, çocukların geleceği için kritik bir öneme sahip olarak vurgulandı. 

Eğitim sorunlarının çözümü için talepler arasında şu başlıklar öne çıktı: 

* Ücretsiz okul yemeği ve temiz su, 

* Taşımalı eğitimde kısıtlamaların kaldırılması, 

* Yeterli bütçe ve öğretmen atamaları, 

* Zorunlu imam hatipleştirme politikalarına son verilmesi, 

* Özel okulların kamulaştırılması. 

Veli-Der, çocukların eğitim haklarının korunmasının, toplumsal bir mücadele gerektirdiğini belirtti ve herkesi bu mücadeleye katkı sunmaya davet etti.