Gözcü Baba’ya gece yarısı iş makineleri girdi!

Yusuf Yavuz   İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Göztepe semtine adını veren Gözcü Baba Türbesinin bulunduğu alana iş makinelerinin girmesi tepki çekti. Merdivenköy Mahallesi Hızır Reis Sokak’da bulunan türbenin arazisinde Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Kuran kursu amaçlı inşaat yapılacağı iddiasını gündeme getiren Şahkulu Sultan Külliyesi, Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma, Eğitim ve Kültür Vakfı’nın yaptığı açıklamanın ardından çalışmalar durduruldu. İlgili kurumlardan konuyla ilgili henüz bir açıklama yapılmazken, konu TBMM’ne taşındı. İstanbul’daki en eski Alevi-Bektaşi ziyaret makamlarından biri olan Kadıköy Göztepe’deki Gözcü Baba türbesi arazisine 18 Ocak’ta gece yarısı iş makineleri girdi. Alanda yapılan çalışma hakkında bilgilendirme tabelası bulunmazken, yapılan iş kimine göre ‘çevre düzenlemesi’, kimine göre ise Kuran Kursu inşaatı herhangi yapılacağı iddiasını gündeme getirdi. Merdivenköy Mahallesi, Hızır Reis Sokak’ta bulunan koruma altındaki Gözcü Baba Türbesi’nin arazisindeki çalışmanın Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından başlatıldığı öne sürülürken, ‘Şahkulu Sultan Külliyesi, Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma, Eğitim ve Kültür Vakfı’ konuyla ilgili bir açıklama yaptı.     ‘ALEVİ-BEKTAŞİ DERGAHI İLGİSİZ İNSANLARIN ELİNE GEÇTİ’ Şahkulu Sultan Dergâhı son postnişini Mehmet Ali Hilmi Dedebaba’nın (1842-1907) bizzat kendisi tarafından dikilen ağaçların da bulunduğu bu geniş arazinin, Şahkulu Sultan Dergâhı kültür dairesi içinde bulunan kadim bir Alevi-Bektaşi inanç merkezi iken zaman içinde işgal edilerek ilgisiz insanların eline geçtiği belirtilen açıklamada şöyle denildi: “Kültür Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesinde olan Gözcü Baba Haziresi (mezarlık) özünden koparılarak bir Alevi-Bektaşi inanç yapısı olmasına rağmen Sünni İslam inancına mensup yapılara devredilmiştir. Geçmişte arazisi üzerinde iki minareli büyük bir ‘Gözcü Baba Camii’ yapılmış, hazirenin bahçesine ‘Kız Kuran Kursu’ binası dikilmiş, arazinin yanında ise, üç katlı ‘Camii hoca ve müezzinine ait Lojman’ yapılmıştı. Bu, Haziresinde Alevi-Bektaşi ulularına ait; Gözcübaba, Sancaktar Baba, Mehmet Ali Hilmidede Baba’nın kabirlerinin de olduğu 9 tarihi mezarın bulunduğu, demir korunaklarla çevrilmiş, tüm İstanbul tarihi için önemli, hazirenin dışında ise yaklaşık 30 adet çam ağacı bulunmaktadır.     VAKIFLAR, ARAZİYİ DIYANET’E VERDİ Vakıflar Genel Müdürlüğünce; 1079 ada, 112 parsel sayılı, 3029 m² yüzölçümlü, ‘üzerinde türbeler bulunan tarla’ diye nitelendirilen taşınmazın, Kültür Bakanlığı Vakıflar Bölge Müdürlüğü tüm arazinin kullanılmasının Diyanet İşleri Başkanlığı’nca ‘Gözcü Baba Camii Külliyesi ve Kuran Kursu Olarak Kullanılması’ 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 16. Maddesi ve 4 no’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 699. Maddesinin (a) bendi gereğince 05.09. 2022 ve 429/407 sayılı Vakıflar Meclis Kararıyla uygun görülmüştür.”
‘TÜRKİYE’NİN MİRASI YOK EDİLMEK İSTENİYOR’ Alevi-Bektaşi toplumunun yok sayılarak temel insanî değerlerin yerle bir edilircesine iş makinelerinin tarihi alana sokularak inşaat çalışması başlatılmasının kabul edilemez olduğu vurgulanan açıklamada, “Burada sadece Alevi-Bektaşi kültür dünyasının değil, tüm İstanbul’un, tüm Kadıköy’ün , Türkiye’nin tarihi ve kültürel, doğal mirası yok edilmek istenmektedir. Bu durum asla kabul edilemez! Diyanet İşleri Başkanlığı dozerlerini kutsal mekânlarımızdan derhal çekmeli, bu kadim tarihi alan olduğu gibi bırakılarak gerçek sahiplerine teslim edilmelidir” denildi.  
Alevi Vakıflar Kurucu Başkanı ve Alevi Ocakları Başkanı Doğan Bermek, uygulamanın hukuka ve geleneğe aykırı olduğunu dile getirdi.
DOĞAN BERMEK: GÖZTEPE’YE ADINI VEREN 800 YILLIK TARİH Alevi Vakıfları Federasyonu’nun 2005-2014 yılları arasında kurucu Başkanlığını yapan, günümüzde ise Alevi Düşünce Ocağı Başkanlığını yürüten Doğan Bermek, Gözcü Baba türbesi ve haziresinin önemine değinerek şunları dile getirdi: “Gözcü Baba, geç Anadolu Selçuklu, erken Osmanlı döneminde Bizans’ın hareketliliğini izleyen bir Alperen’dir. 800 yılı bulan tarihi nedeniyle de Eyüp Sultan (türbesinden) daha eski bir geçmişi vardır. Bugünkü Göztepe semti adını Gözcü Baba’dan almıştır. Kamuoyu tarafından çok iyi tanınmasa da, Anadolu tarihinin çok önemli bir kültürel mirası olan Gözcü Baba türbesi ve hazinesinin yasalara ve geleneklere uygun biçimde kullanılması birinci önceliğimizdir.” UYGULAMA HUKUKA VE GELENEĞE AYKIRI Anadolu tarihinin bu önemli Alpereninin türbesi ve haziresinin, İstanbul’un fethi ve kurtuluş savaşının önemli unsurlarından biri olduğuna işaret eden Bermek, “Gözcü Baba Vakfiyesi’nin, Türkiye’nin Alevi-Bektaşi toplumu için de önemli bir anıt olduğunu vurguladı. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 10 yıllığına Diyanet İşleri Başkanlığı’na kiralandığı belirtilen söz konusu arazideki mezarlar ve ağaçların sökülüp başka bir yere taşınarak yerine çok katlı bina yapılacağı yönündeki iddialara da değinen Bermek, “Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından koruma altına alınmış olan türbe ve hazirenin değerlendirilmesi yerine, vakıf amaçlarına da aykırı olarak çok katlı binalarla doldurulması kabul edilemez. Bu, hukuka aykırı ve gelenek dışı bir girişimdir” diye konuştu.
  Konuyu gündeme taşıyan Yazar Ayhan Aydın,
tepkilerin ardından çalışmaların şimdilik durdurulduğu bilgisini verdi.   AYHAN AYDIN: ‘ÇALIŞMALAR ŞİMDİLİK DURDURULDU’ Konuyla ilgili gelişmeyi gündeme taşıyan Yazar Ayhan Aydın ise tepki çeken çalışmanın Kadıköy Belediyesi yetkilileri tarafından şimdilik durdurularak kazılan alanın doldurulduğunu, ancak ilgili kurumlarca henüz bir açıklama yapılmadığını belirtti. Arazide yapılan çalışma konusunda herhangi bir bilgilendirme tabelasının bulunmadığını da belirten Aydın, çalışmaların devam etmesi durumunda yargı yoluna başvurulacağını da dile getirdi.   TÜRBEDEKİ İŞ MAKİNELERİ BAKAN ERSOY’A SORULDU Konuyu TBBM gündemine taşıyan DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat da Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

‘TÜRBE ARAZİSİ HAKKINDA İMAR KARARI VAR MI?’ Gözcü Baba türbesinde iş makinelerinin hangi karara dayanarak çalışma yaptığını soran Fırat, Bakan Ersoy’dan şu sorulara yanıt vermesini istedi: “Alevilerin ibadethanelerine yönelik bu saldırılar konusunda bilginiz var mıdır, var ise neden engel olunmamaktadır? Yaptırımlar uygulanmamaktadır? Aleviler başta olmak üzere, tüm kesimlerin ziyaret yeri olarak bilinen Gözcü Baba Türbesi hakkında alınmış bir imar kararı var mıdır?”