AİLE HEKİMLERİ BASKI ALTINDA

Yeşim Tütün Son dönemde aile hekimliği sisteminde yaşanan bazı değişiklikler, hekimler ve hastalar açısından önemli sorunlar Sağlık bakanlığı yönetmeliği hekimleri zor durumda bırakmakta. Özellikle, aile hekimlerinin hastalarını 6 ayda bir kontrol ettirmeleri ve bu kontrollerin yapılmaması durumunda maaşlarında kısıtlamaya gidileceği uygulaması, ciddi endişelere yol açmaktadır. Aile hekimliği, bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak ve sürekli bir sağlık takibi sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Ancak, 6 ayda bir yapılması zorunlu kontroller, birçok hekim ve hasta için pratikte uygulanabilir olmaktan uzaktır. Sağlıklı bireylerin gereksiz yere sağlık merkezine çağrılması, hem hekimler hem de hastalar açısından zaman kaybına ve gereksiz endişelere yol açmaktadır.  Ayrıca, bu uygulama, hastaların hastaneye başvurduğunda aile hekimleriyle olan ilişkisini zayıflatmakta ve sağlık hizmetlerinin bütünlüğünü tehdit etmektedir. Hastalar, acil bir durumda hastaneye gitmeyi tercih ettiklerinde, aile hekimlerinin maaşında kısıtlama uygulanması, hekimlerin motivasyonunu azaltmakta ve sağlık hizmetlerinin kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu durum, aile hekimlerinin mesleki bağımsızlığını zedelemekte ve sağlık hizmeti sunumunda bir kölelik sistemine dönüşmektedir. Hekimlerin puanlama sistemine tabi tutulması, onları hastalarına en iyi hizmeti verme konusunda baskı altına almakta ve bu durum, hekim-hasta ilişkisini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca Aile hekimliği sisteminde uygulanan 6 ayda bir kontrol zorunluluğu, insan hakları ve doktor hakları açısından çeşitli sorunlar ve tartışmalar yaratmaktadır. Bu konuyu incelemek, sağlık hizmetlerinin etik ve hukuki boyutlarını anlamak açısından önemlidir.    İnsan Hakları Açısından: 1. *Sağlık Hakkı:* Her bireyin sağlıklı bir yaşam sürme hakkı vardır. Aile hekimliği sisteminin amacı, bu hakkı güvence altına almaktır. Ancak, gereksiz yere hastaların sağlık merkezlerine çağrılması, bu hakkın ihlali anlamına gelebilir. Sağlıklı bireylerin muayene edilmesi, onların zamanını israf etmekte ve sağlık hizmetlerine erişimlerini zorlaştırmaktadır. 2. *Özgürlük ve Seçim Hakkı:* Bireylerin sağlık hizmetlerini alma şekilleri üzerinde bir kısıtlama getirilmesi, onların özgürlüklerini ihlal edebilir. Hastaların, ihtiyaç duyduklarında sağlık hizmetlerine başvurmaları beklenirken, zorunlu kontrollerin getirilmesi, bireysel tercihleri sınırlamaktadır. 3. *Eşitlik İlkesi:* Sağlık hizmetlerine erişimde eşitlik sağlanması, insan haklarının temel bir ilkesidir. Ancak, bu tür uygulamalar, belirli grupları (örneğin, sağlıklı bireyleri) hedef alarak eşitlik ilkesini zedeleyebilir. Sağlık hizmetlerinin gereksiz yere kullanılması, sağlık sisteminin kaynaklarını da etkileyebilir.  Doktor Hakları Açısından 1. *Mesleki Bağımsızlık:* Aile hekimlerinin, hastalarını gerektiği gibi değerlendirme ve tedavi etme özgürlüğü, mesleki bağımsızlıklarının bir parçasıdır. Ancak, zorunlu kontrol uygulamaları, hekimleri belirli bir şekilde hareket etmeye zorlayarak bu bağımsızlığı kısıtlayabilir. 2. *Çalışma Koşulları:* Hekimlerin, performans kriterlerine tabi tutulmaları ve belirli sayıda hastayı zorunlu olarak görmeleri, onların çalışma koşullarını olumsuz etkileyebilir. Bu durum, hekimlerin iş tatmini azaltarak, tükenmişlik sendromuna yol açabilir. 3. *Hastalarla İlişki:* Hekimlerin, hastalarına en iyi sağlık hizmetini sunma amacı, zorunlu kontrol uygulamaları ile çatışabilir. Hekimler, hastalarının ihtiyaçlarını dikkate almak yerine, sistemin dayattığı kurallara uymak zorunda kalabilirler. Aile hekimliği sistemindeki 6 aylık kontrol zorunluluğu, hem insan hakları hem de doktor hakları açısından bir dizi sorun ve etik ikilem doğurmaktadır. Bu uygulamanın gözden geçirilmesi, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması ve bireylerin haklarının korunması açısından önemlidir. Sağlık hizmetlerinin, bireylerin ihtiyaçlarına uygun ve etik bir şekilde sunulması, hem insan haklarına hem de hekimlerin mesleki haklarına saygı gösterilmesiyle mümkün olacaktır.. Aile Hekimleri Federasyonu,Aile Hekimleri ile birlikte bu yönetmeliğe tepki göstermek üzere greve gitmiştir.