Tarım toprakları için idam fermanı!

Yusuf Yavuz Antalya’nın Gazipaşa ilçesindeki verimli tarım arazilerini yapılaşmaya açan imar planı değişikliği, Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 7 Ağustos’ta yapılacak olan Meclis toplantısı gündemine sunuldu. İmar komisyonunda oy birliği ile geçirilerek Meclis’e havale edilen 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği ile tarım arazileri yapılaşmaya açılacak, ilçe içinden geçen iki ayrı çayın kenarına ise hurda ve plastik depolaması ile tır ve kamyon parkı gibi toplu işyerleri yapılabilecek. Komisyon raporunda plan değişikliğine ilişkin ayrıntılara yer verilmemesi dikkat çekti. Gazipaşa’daki tarım alanları için idam fermanı anlamına gelen düzenlemenin Büyükşehir Meclisi’ndeki oylaması öncesinde bir açıklama yapan CHP’li Meclis Üyesi Y. Mimar Esin Bilgiç, mevcut imar planındaki eksiklikler giderilmeden yeni baskılar getirecek düzenlemelere gidilmesiyle tarım alanlarının kaybedilecek oluşunun yanlış bir adım olacağına işaret ederek, “Tüm dünyada doğal yaşam alanları ve verimli tarım topraklarının korunması için önlemler alınırken, Büyükşehir Meclisi aracılığı ile bu planlamanın onaylanmasının doğru olmadığını belirtmek istiyoruz” dedi.   (Mevcut plan üzerinde yapılaşmaya açılacak tarım toprakları ve ticari alan kararı getirilen bölgeler)   Antalya’nın Gazipaşa ilçesi verimli tarım arazileri ve betonlaşmadan büyük ölçüde korunabilmiş kıyılarıyla dikkat çekiyor. Ancak son yıllarda giderek artan yapılaşma baskısı önce kıyıların 5 yıldızlı oteller için ayrılmasını, ardından da kıyının gerisindeki verimli tarım topraklarının yapılaşmaya açılmasına neden oldu. Son 5 yılda Gazipaşa’da yaşanan değişim oldukça çarpıcı. Çok katlı binaların yükselmeye başladığı ilçe merkezinin yakın çevresindeki verimli topraklar birer birer yapılaşmaya açılıyor. (Gazipaşa’da betonlaşmadan korunabilmiş son tarım arazileri de plan değişikliği ile yapılaşmaya kurban edilecek)   İLÇE BELEDİYESİ ONAYLAYIP BÜYÜKŞEHİR’E GÖNDERDİ   Gazipaşa Belediye Meclisi’nin 3 Temmuz 2023 tarihli oturumunda onaylanan iki ayrı imar planı değişikliği ise özelikle Koru Sahilinin gerisindeki tarım arazileri için ölüm fermanı niteliğinde. İlçe Belediyesi’nin onayladığı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planına yönelik yeni düzenleme, 7 Ağustos 2023 Pazartesi toplanacak olan Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi’nin gündemine alındı. Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu’nun “oy birliği” ile onaylayarak “ilçe belediyesinden geldiği şekliyle” kabul edilmesi için Meclise havale ettiği plan değişikliği ile ilgili düzenlemeler gündemin 38. ve 39. maddelerinde yer alıyor. Ancak komisyon raporunda yapılmak istenen ve meclis üyelerinin oyuna sunulan plan değişikliği hakkında ayrıntılı bir açıklamaya yer verilmemesi dikkat çekiyor.   (CHP’li Gazipaşa ve Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Yüksek Mimar Esin Bilgiç, ilçedeki tarım topraklarının korunması gerektiğini savunarak Büyükşehir Meclisi’ne bu planı onaylamaması çağrısında bulundu.)   CHP’NİN MİMAR OLAN MECLİS ÜYESİNDEN DİKKAT ÇEKEN UYARILAR Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis üyelerinin ilgili iki maddede tam olarak neyi oylayacaklarına dair bir açıklama yer almazken Gazipaşa Belediyesi ile Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin CHP’li Meclis Üyesi Yüksek Mimar Esin Bilgiç konuyla ilgili bir açıklama yaparak düzenlemenin getireceği sorunlara dikkat çekti.   ‘PLANLARLA İLGİLİ TEK BİR BİLGİ YOK, MECLİS ÜYELERİ NEYE GÖRE OYLAYACAK?’ Yapılan plan değişiklikleri ile yerel yönetimler eliyle tarım alanları ve verimli toprakların kaybedildiğine dikkat çeken Bilgiç, Gazipaşa için yapılan imar planı değişikliğinin mevcuttaki sorunları gidermeye yönelik olmadığının altını çizerek şunları söyledi: “Bu planlarla, ülkenin ve dünyanın artık üretilemeyen, kıt bir kaynak olan verimli topraklarına ‘imara açılacak arsa’ gözüyle bakıldığını görüyoruz ve anlıyoruz. İlçenin tamamını ilgilendiren Revizyon İmar Planları 7 Ağustos Pazartesi günü yapılacak Büyükşehir Meclisinde oylanacak. Konunun ayrıntılarını yazılı olarak da görmek isteyip, Antalya Büyükşehir Belediye Meclis gündemine baktığınız zaman, ilçenin tamamını ilgilendiren 1/1000 Revizyon Planlarla ilgili ne tek bir satır, ne tek bir bilgi yok. Yine 1/1000’lerle ilgili ne tek bir plan örneği, ne de hemen hemen her gündem maddesinde kurumun teknik biriminin görüşünü içeren teknik inceleme raporunun da paylaşılmadığı görülüyor. Acaba 7 Ağustos günü bu planlara oy verecek meclis üyesi arkadaşlar neye göre oy kullanacaklar?”   (Tarım arazilerini yapılaşmaya açan plan değişikliği ilçe belediyesinde onaylanarak Antalya Büyükşehir Belediyesine gönderildi. Büyükşehir Meclisi, 7 Ağustos oturumunda 38. ve 39. maddelerde yer alan plan değişikliklerini oylayacak)   ‘TOPRAK KORUNSUN, ÜRETİM DEVAM ETSİN’ Gazipaşa Belediyesi’nin önceki yönetimi döneminde ilçenin yaklaşık üçte birini kapsayan, Selinus Çayı’nın güneyindeki bölgenin tarım alanı olmaktan çıkarılarak “düşük yoğunluklu konut alanı” haline getirildiğine dikkati çeken Bilgiç, tek bir parselin bile tarım dışı kullanıma açılabilmesi için Toprak Koruma Kurulu Kararı gerektiğine işaret etti. Daha önce yapılan değişiklikle söz konusu bölgede iki tür inşaat yoğunluğunun uygulandığını belirten Bilgiç, “Yapılaşma koşullarında bu haliyle kalmış olsaydı hem orada oturan halkımız, hem yaşamak için o bölgeyi seçen insanlarımız tarımını yapacak, açıkta muz ve avokado üretebilecek; buğday, enginar, sebze ve tropikal meyve üretimi sürebilecekti. Aynı zamanda üreticiler bahçelerinin içindeki evlerde oturabilecekti. İsteyenler bu bahçelerde eko-turizm dediğimiz; tarımın da içinde olduğu turizm yapabilecekti. İlçenin tüm kıyılarını devasa beton otellere açmak isteyen anlayışa da hep bunu önermiştik. Turizm, isteyenler için ilçenin bütününe yayılsın ve tarım devam ederken turizm de yapılabilsin. İlçe halkı hem tarımdan, hem turizmden kazansın. Doğal alanlarımız bozulmasın, toprak korunsun, üretim devam etsin” görüşünü dile getirdi.   ‘YENİ PLANLA TARIM ALANINA 20 KAT FAZLA İNŞAAT YAPILABİLECEK’ İlçenin üçte birini kapsayan söz konusu tarım arazilerinde yapılan plan değişikliği ile planda ‘K’ ve ‘T’ olarak belirlenen alanlara ilk kez yapı emsali verildiğinin altını çizen CHP’li Meclis Üyesi Bilgiç, emsal oranlarını oylama öncesinde kamuoyu ile paylaşılmadığına dikkat çekerek şunları dile getirdi: “İlçe meclisinde istediğimiz bilgiden de yine tarım topraklarına parsel, arsa ve imar adaları gözüyle bakıldığını görüyoruz. Revizyon planlarla, bu verimli topraklara, ilk defa emsal veriliyor, birden fazla bağımsız bölüm artık yapılabiliyor, yeni emsal oranlarıyla, eski durumuna göre kat kat fazla oranda inşaat yapılabiliyor. Yol boyları da çok daha yüksek bir emsal oranıyla ticari alanlara açılıyor. Yol boyları için, tarım alanı yapılaşmasından 1,75 emsalle inşaat alanına geçiliyor. Örneğin yol kıyısında 4 dönüm bir tarım alanına yeni planlarla 20 kat fazla inşaat yapılabilecek. Bu oranlarla yol boyunda tarım alanı kalmayacak ve bu ticari alanlar zamanla yine iç bölgelere baskı yapacak” ifadelerini kullandı.   (Gazipaşa Koru Mahallesi’nde tarım arazileri ve seralar) ‘YAKIN GELECEKTE DAHA FAZLA YAPILAŞMA İSTENECEK’ Plan değişikliği ile Gazipaşa kıyısında yapılmak istenen otellerin de geri plandaki tarım alanlarına baskı oluşturacağını kaydeden Bilgiç, bu alanda devam eden tarımsal üretimin sonunu getirecek yapılaşma kararlarının çok üzücü olduğunu belirterek, “Bir tarım ilçesi olan Gazipaşa yanlış bir turizm modelinin pençesinde devasa oteller uğruna tarım alanlarını kaybedeceği gibi tarım kültürü ve birikimini kaybedeceğini görüyoruz. Modası geçmiş bir turizm anlayışının, arka tarafına da nasıl baskı yaptığını görüyoruz. Antalya Kırcami özelinde olduğu gibi genelde bölge halkı yapılaşma ister. Ancak bu bölgede (Gazipaşa), tarım yapmaktan mutlu insanların topraklarına bu revizyonlar aracılığı ile emsal verilmektedir. Çok üzücü sonuçlarını yaşadığımız Hatay depreminden sonra o bölgede yaşayan bir kadın, binaların yıkıldığını, en iyisinin toprak ve tarım olduğunu söylemişti. Emsal değeri verilerek yapılaşma oranlarının belirleneceği bu bölgeyi bekleyen tehlike ise şu olacaktır: Yakın gelecekte bu değerler az bulunacak ve daha fazla yapılaşma istenecektir” dedi.   (Hızla betonlaşan Gazipaşa Antalya’nın önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri.) ‘MEVCUT PLANLARA GÖRE YENİ İMAR ALANINA GEREK YOK’ Bir bölgede imar düzenlemesine gidiliyorsa, mevcut planların ihtiyacı karşılamıyor olması, ya da kamu yararı adına plandaki eksikliklerin gideriliyor olması gerektiğini vurgulayan Bilgiç, Gazipaşa için böyle bir durumun da söz konusu olmadığını belirttiği açıklamasında şunları söyledi: “Mimarlar Odası’nın ilçemizin mevcut planlarını incelemesi sonucu hazırladığı rapor var. Raporda, Gazipaşa’nın nüfusu en fazla 50 bin kişi. En çok artışla 2050 yılında 106 bin kişi öngörülüyor. Ancak mevcut planımızın kapasite nüfusu hesaplandığında 214 bin gibi çok abartılı bir rakama ulaşılıyor. Yani nüfusumuz abartılı bir rakam olan 214.000 kişi oluncaya kadar mevcut planlarımızdaki imarlı alanlarımız fazlasıyla yeterlidir. Mevcut planlarımıza göre yeni bir alanı imara açmaya gerek ve ihtiyaç yoktur.” 85 HEKTAR OLMASI GEREKEN SAĞLIK TESİS ALANI 3,8 HEKTAR AYRILMIŞ Mevcut planla ilçe nüfusuna yetecek sosyal donatı alanının karşılanamadığına da değinen Bilgiç, Mimarlar Odası’nın raporuna göre resmi kurumlar için planda 35 hektarlık yer ayrıldığını, oysa bilimsel verilere göre o oranın 107 hektar olması gerektiğini dile getirdi. Mevcut planda sağlık tesisleri için 85 hektar ayrılması gerekirken bu oranın yalnızca 3,8 hektar olduğuna da değinen Bilgiç, sosyal donatı alanları için ayrılan alanın da 1 hektar olduğuna işaret ederek planın öngördüğü 214 bin nüfus için bu oranın da 94 hektar olması gerektiğini belirtti.       ‘TARIM ALANLARININ KAYBEDİLİYOR OLUŞU ÇOK ÜZÜCÜ VE YANLIŞ’ Mevcut planlarda sosyal donatı için ayrılan alanların 31 bin nüfusa yetecek ölçekte olduğunu söyleyen Bilgiç, “Gazipaşa’da şu anda yapılaşma tamamlanmadığı için bu eksiklikler hissedilmiyor olabilir. Ancak yapılaşma, betonlaşma devam ettikçe, yeşil alanlar azaldıkça, nüfus arttıkça bu eksiklikler yaşanacaktır. Kent planları, kentlerin sağlıklı gelişimi için yapılmalıdır. Bu rakamlarla da görüldüğü gibi sosyal donatı oranları artmadan revizyonla artan her kişi sayısı, ilçenin sağlıklı yaşama dönük plan problemlerini kat kat arttırarak ilçe halkına geri dönecektir. Mevcut plandaki kamu yararı adına gerekli veriler ortaya konmadan, mevcut planın çıkmazları, eksiklikleri giderilmeden yeni insan yükü yüklenmesi ve bunun için de tarım alanlarımızın kaybediliyor oluşu çok üzücü ve yanlıştır” görüşünü dile getirdi.   (Gazipaşa’daki yapılaşma baskısı giderek artarken yapılan yeni imar planı değişikliğinin Büyükşehir Meclisi’nden geçirilmesiyle birlikte geriye kalan tarım alanları da betonlaşacak.)   SULAK ALAN KIYILARINA TOPLU İŞYERİ KARARI Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 7 Ağustos’ta yapacağı oturumun 39. Maddesini oluşturulan Gazipaşa’yla ilgili 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin ilçe merkezinden geçerek Akdeniz’e dökülen Bıçkıcı ve Delice çaylarının kıyısına toplu işyeri kararı getirdiğini söyleyen Bilgiç, “Kıyı ve kıyıya yakın alanların gün geçtikçe öneminin arttığı, çaylarıyla ve bu çayların sağladığı bitki örtüsü ve sulak alan nedeniyle ayrı bir öneme sahip olan bu bölge yine tarım ve turizmin iç içe geçtiği bir modele çok uygundur. Bu alanlar, hem ilçenin en önünde ve denize yakın, ilçenin vitrini, eko-turizm yapılabilecek alanlar, hem de verimli tarım topraklarıdır. Yeni getirilen düzenleme ile toptan ticaret, tır kamyon parkı, hurda-plastik depolanması ve işlenmesi gibi fonksiyonlar içeren toplu işyerlerine bu güzelim çayların kıyıları yerine başka uygun yerler bulunabilirdi” diye konuştu.   (Bıçkıcı ve Delice çayları kıyısındaki alanlara toplu işyeri kararı getiren plana göre kırmızılı bölgelere kamyon ve tır parkı, hurda plastik ve atık depolama tesisleri inşa edilmesine olanak sağlıyor.)   ‘BÜYÜKŞEHİR MECLİSİNİN BU PLANI ONAYLAMASI DOĞRU DEĞİL’ Antalya Büyükşehir Belediye Meclisinde oylanacak olan imar değişikliğini, “Şehircilikte yapılan yanlışlardan geriye dönüş çok zordur” sözleriyle değerlendiren Bilgiç, Bakılar ve Koru bölgesinin bu haliyle, verimli toprakları ve insanıyla iç içe olan yaşam alanının korunması, bölgenin tamamının hemen hemen dokusunu korumuş olması, eko-turizm seçeneğinin yok edilmemesi gerekir. Tüm dünyada doğal yaşam alanları ve verimli tarım topraklarının korunması için önlemler alınırken, Büyükşehir Meclisi aracılığı ile bu planlamanın onaylanmasının doğru olmadığını belirtmek istiyoruz” dedi.