İklim Değişikliği Sera Gazı Salımı ve Belediyelerin Rolü başlıklı bir kitap yazmaya çalışıyorum. Bu süreçte bazı ilçe belediyelerinin yetkilileriyle görüştüm. Sıkıntı yaşadıklarını gördüm. Böyle bir planı hazırlayabilecek kadrolarının da olmadığından, mevcut kadroların da eğitim ve deneyim yetersizliğinden bahsettiler. Planda söz konusu birçok detay ve hazırlığın zaten Büyükşehir sorumluluğunda olduğunu paylaştılar. Bunun üzerine;
30.01.2022 tarihinde Cimer’e Belediyelerin İklim Uyum Eylem Planı hazırlamasıyla ilgili yaptığım başvuruya 2-3 defa hatırlattıktan bir yıl sonra bugün cevap geldi. Başvurumu ve gelen cevabı aşağıya kopyalıyorum. Geç de olsa olumlu görüş bildirilmesinden dolayı mutlu oldum. Böylece Büyükşehirler ve ilçe belediyelerinin ayrı, ayrı Uyum Eylem Planı hazırlamasına gerek kalmayabilir.
Aynı iklim coğrafyasında faaliyet gösteren ilçe belediyeleri, hatta İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ gibi aynı iklim kuşağında olan Büyükşehirlerin ayrı, ayrı İklim Uyum Eylem Planı hazırlamalarına gerek kalmayabilir. Çünkü İklim belirli bir coğrafi bölgedeki değişikliklerdir. Hava durumu değildir.
Hatırlatma yapmak istersek, 2020 yılı Norm Kadro uygulama cetvellerinde tüm Büyükşehirler ve İl belediyeleri ile C-6 sınıfı dahil üstü ilçe belediyeleri kadrolarına “İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü/ Daire başkanlığı kadrosu eklenince, bu belediyelerden İklim Uyum Eylem Planı hazırlamaları gündeme gelmişti. Gelen cevap ile belki bu kadroların görev ve sorumlulukları yeniden gözden geçirilebilir.
BAŞVURUM
Sayın Cumhurbaşkanım,
Paris İklim sözleşmesinin TBMM’de kabulü sonrası Glaskow’da düzenlenen COP26 konferansına devletimizi temsilen muhtelif kurumlar katılım göstermiştir. Malumunuz olduğu üzere bu konferans sonrası Türkiye kömür bazlı enerji- yakıt kullanımı gibi bazı maddelere çekince koysa da çoğunlukla hedefler konusunda mutabık kalmıştır.
Ayrıca bu sözleşme çerçevesinde Türkiye’nin kabul ettiği taahhütlerle 2022 yılında dersine çalışarak 2030 yılında %45-50 salım azaltımı ve 2050 karbon nötr hedefine ulaşabilmek için planlarını revize edeceği anlaşılmaktadır.
Mutabık kalınan bir diğer konu da Yerel Yönetimlerin bu süreçte aktif olarak rol üstlenerek acil Uyum Eylem Planlarını hazırlamaları ve plana uygun hareket etmeleri gerekmektedir.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Yerel Yönetim Politikalar Kurulu BELEDİYELER İÇİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ REHBERİ hazırlamıştır. Bu rehberi incelediğimizde her büyükşehir, büyükşehir ilçe belediyeleri, il, ilçe ve belde belediyelerinin ayrı, ayrı planlar hazırlamaları gerektiği anlaşılmaktadır. Veya ben öyle anladım. Bazı sorularım var. Yetkili kişilerin maddeler halinde cevaplamasını arz ediyorum;
1. İklim değişikliği coğrafi bölgelere göre farklılıklar gösterdiğine göre, hazırlanması gereken planların da (Büyükşehirler dahil) iklimsel benzerlikleri olan bölge belediyeleri tarafından müştereken hazırlanmaları daha uygun olmaz mı? Örnek; Marmara Belediyeler Birliği.
2. Herhangi bir il sınırlarında olsa da, coğrafi iklimsel özellikleri nedeniyle farklılık gösteren bazı ilçeleri de bu düşünceyle yapılacak planlama dahilinde farklı bölgesel yapılara eklemek uygun mudur?
3. Karbon nötr hedeflerinden birisi de fosil yakıt türü olan doğalgazın tedricen azaltılarak, yerli- yenilenebilir enerji kaynakları ile ikame edilmesidir. Konuştuğumuz tarihler çok da uzun değildir. Türkiye bir doğalgaz üreticisi olmadığına göre, yapılan bunca yatırım/ boru hatları ve depolama tesisleri yerine hızla, başta en uygun yenilenebilir kaynaklara sahip şehirlerimizden başlamak üzere yatırımlar planlanıyor mu?
Hazırladığınız rehberden bir alıntı; Dünyada 100’den fazla şehir elektriğinin çoğu yenilenebilir kaynaklı olup, Burlington, Basel, Reykjavík (İzlanda) gibi kentler dahil 40 kentte, elektrik %100 yenilenebilir enerjiyle sağlanıyor.
Örneğin İzmir Büyükşehir Belediyesi jeotermal kaynaklarıyla, tüm Karadeniz şehirleri de off- shore ve tepelerde kurulacak RES’lerle bu hedefe en yakın kent/ bölgeler. Bakınız bu konuda yazdığım makalem; https://abaybarsgogez.net/dalgalardan-enerji-elde-etmek-ve-karadeniz-sahil-yolunu-kurtarmak/
4. 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kanunu Md. 7; “Yeterli jeotermal kaynakların bulunduğu illerde valilik ve belediyeler yerleşim birimlerinin ısı enerjisi ihtiyaçlarını özellikle JES ve GES kaynaklarından sağlamakla sorumludur.” Bu kanuna göre gerekli tedbirler alınacak/ geç de olsa dönüşüm sağlanacak mı?
5. Bu proaktif kararlar alınmazsa taahhütlerinizi yerine getirebilecek misiniz? Saygılarımla.
GELEN CEVAP
Sayın AHMET BAYBARS GÖĞEZ,
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)’ne yapmış olduğunuz 2203064217 sayılı başvurunuz 17.01.2023 tarihinde cevaplanmıştır*
Cevap Metni: Sayın ilgili;
Siz ve sizin gibi düşünen bütün vatandaşlarımıza gösterdiğiniz farkındalık için teşekkür ederiz. İklim Değişikliği Uyum Eylem Planları bildiğiniz üzere her büyükşehir, il, ilçe için birbirini tekrarlamayacak şekilde olması büyük önem arz etmektedir. Yerel İklim Değişikliği Uyum Eylem Planları hazırlık aşamasındadır. Başkanlığımız, İklim Değişikliğine Uyum Kapsamında değerli düşüncelerinizi dikkate alarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Bilginize…
* Başvurunuz İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI > İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM VE YEREL POLİTİKALAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI tarafından cevaplanmış olup cevap içeriğine ilişkin hukuki sorumluluk cevap veren kuruma aittir.
