Eskişehir BB 2021’de 2018’e göre %127,02, ESKİ- Eskişehir Su ve Kanalizasyon %67,28 büyümüş. (30 BB arasında ESKİŞEHİR gelirini en çok artırarak birinci, ESKİ yedinci olmuştur.)
2018’de 11 şirket var. 7 AŞ, 4 Ltd. Şti. ve toplam 9 YKÜ var. 2021’de Kentdizayn AŞ Belmar Ltd. Şti. ile Espaş Halk Ekmek AŞ ile birleşince 5 AŞ ve 4 Ltd. Şti. kalmış. 2022 sonunda Belmar Ltd. Şti. Belkent AŞ’ye devredilince 5 AŞ ve 3 Ltd. Şti. kalmış, şirket sayısı sekiz olmuş. YKÜ sayısının düşüklüğü dikkat çekiyor. Üç şirket tek, beş şirket iki ve Estram AŞ altı ortaklıdır.
Bu tabloyu daha iyi yorumlayabilmek için 2018’den 2022 yılına kadar şirketlerdeki sermaye artışını
aşağıdaki tabloda izlemekte yarar görüyorum.
ESKİŞEHİR BB ŞİRKETLERİ SERMAYE ARTIŞLARI
YAZARIN YORUMU;
Bu performans tablosu, üzerinde çalıştığım 2018 ve 2021 yılları arasında Büyükşehir belediyeleri, bağlı kuruluşları ve şirketleri envanter çalışmamın, karşılaştırmalı Mali tablolar üzerinden yaptığım bir özeti kapsamaktadır.
Kitap bittiğinde tüm büyükşehirler ile bağlı kuruluş ve şirketlerinin karşılaştırmalı mali tablolarını bulabileceksiniz. Bir önceki e-posta ile gönderdiğim web sitesinde bulunması gereken bilgi- plan- rapor vb. dokümanlar gibi, sınıflarına göre ayrılmış olarak mali veriler çok daha kapsamlı olarak ayrı tablolarda ele alınacaktır.
Şirketler dahil İnsan kaynaklarındaki değişim bilgileri de farklı tablolar halinde görülecek.
Eskişehir BB 2018’den 2021 yılına gelirlerini en çok artıran birinci belediye olmuş. Ancak ESKİ gelirlerini %67,28 artırıp 33 bağlı kuruluş arasında en fazla artıran 12’nci kuruluş olabilmiş. Giderlerine baktığımızda ise BB %58,57 ile 30 BB arasında 10’ncu olurken, ESKİ %48,29 artışla 33 bağlı kuruluş arasında 15’nci olmuş. Giderleri en fazla artıran kalemlerin başında gelen İnsan kaynakları sayılarına baktığımızda, bu süreçte BB çalışan sayısı 22 kişi eksilerek 3.807
kişi, ESKİ personeli ise 34 kişi artarak 1.049 kişi olmuş. Memur ve işçi kadrolarında makul dışı hareketlilik yok.
BB ve ESKİ toplam 30 BB+ 33 Bağlı kuruluş (63 birim) arasında faaliyet alacak bakiyesi en fazla olan ilk 20 belediye içinde yok. BB ve ESKİ en borçlu Büyükşehir ve bağlı kuruluşlar arasında ilk 15 içinde yok.
2018’de TABLO-II’de açıkça görüldüğü gibi Gelir- Gider bakiyesi eksi olan BB ve ESKİ 2021 yılında artı bakiye vermiş.
Buraya kadar BB ve ESKİ yöneticilerinin kontrollü bir bütçe Gelir/ Gider performansı gösterdiklerini söyleyebiliriz. Eskişehir BB 2021’de şirketlerini sadeleştirme yönünde başlattığı operasyonlarıyla dikkat çekiyor. Özellikle Covid- 19 döneminde belediye şirketlerinin başta ulaşım olmak üzere, yiyecek- içecek şirketlerinde kapanmalar nedeniyle yaşanan ciro kaybına bağlı ve vazgeçilmez yüksek genel giderler nedeniyle artan maliyetler sonucu zararlardan
Eskişehir BB şirketleri de etkilenmiş. TABLO- I’de bunu açıkça görüyoruz. Doğal olarak sermaye artışlarıyla şirketler desteklenmiş. Ancak yönetim bunlardan ders çıkartarak, zorunlu/ vazgeçilmez olan ulaşım, Halk Ekmek gibi şirketler dışında kalanları birleştirerek, maliyetleri azaltma ve verimliliklerini yükseltme kararı almış görünüyor.
Şirketlerin personel sayıları 2018’den 2021 yılına toplamda %12,42 artarak 4.074 kişiye ulaşmış.
Diğer değerlendirmelerimi kitapta daha ayrıntılı olarak yapmayı düşünüyorum.
Mevcut durumla ekonomik kriz ve salgın etkilerine rağmen denge- denetleme sistemi ile başarılı hatta örnek bir yönetim gösteren başta sayın Prof. Dr. Yılmaz BÜYÜKERŞEN hocamız, tüm yönetici ve çalışanları kutluyorum.
Diğer Büyükşehir belediyelerinden gelecek eksik şirket bilgileri tamamlandığında benzer bir çalışmayı paylaşmayı sabırsızlıkla bekliyorum.
Bu rapor, Kasım ayında dört bildiri sunduğum Örgütlerin Yönetimi Konferansında “BELEDİYE ŞİRKETLERİ” konulu bildiride, İBB- ADANA BB- BURSA BB- ANTALYA BB ile birlikte uluslararası yayın olarak basılacak kitapta yer alacaktır.
Saygılarımla
Ahmet Baybars GÖĞEZ
0 544 5607293
www.abaybarsgogez.net
NOT: Sayın hocamdan başlıkta kullandığım KARNE kelimesi için bağışlamasını diliyorum. Haddimize değildir.
