Antik yolu kim koruyacak!

Yusuf Yavuz Antalya’nın Aksu ilçesinde bulunan 1800 yıllık antik yolun üzerine kaçak şantiye kurularak kum ve çakıl yığılmasıyla ilgili yapılan başvurulara yanıt veren Kültür ve Turizm Bakanlığı, “Sit Alanlarında Kurulumuzdan izinsiz herhangi bir uygulamada bulunulmaması gerektiğinin Belediyelerine hatırlatılmasına” şeklindeki Kurul kararını paylaşmakla yetindi. Ağır işleyen bürokratik işlemler yüzünden kültürel miraya yönelik tahribatlar devam derken, şikâyete konu Perge-Magydus arasındaki antik yolun üzerindeki kum yığınlarının Kurul kararının üzerinden iki hafta geçmesine rağmen halen kaldırılmadığı görüldü. Antalya’da Perge antik kenti ile Lara bölgesindeki liman kenti Magydus arasındaki ulaşımın sağlandığı antik yolun üzerine kaçak olarak şantiye kurularak tonlarca kum ve çakıl yığıldı. M.S II. yüzyılda Roma döneminde karstik kayaların kesilmesiyle yapılan 1800 yıllık antik yolun güney ucunun tamamen kapanmasına neden olan izinsiz uygulamanın kaldırılması istendi. TAHRİBATI BELGELEYİP BAKANLIĞA BAŞVURDU Antik yoldaki tahribatı görüntüleyerek Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvuru yapan kültürel miras gönüllüsü Orhan Deniz Kaplan, tahribatın durdurulmasını talep etti. Perge ile Magydus arasındaki ulaşımı sağladığı düşünülen antik yol ve köprü kalıntısı 1996’da tescil edilerek koruma altına alınmıştı. SİT ALANINA KAÇAK ŞANTİYE YAPISI KURUP TONLARCA KUM YIĞDILAR Yaklaşık bir ay önce yapılan başvuruya yanıt veren Kültür ve Turizm Bakanlığı, söz konusu talebin Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne iletildiğini belirtti. Koruma Bölge Kurulu’nun 15 Kasım 2024 tarihinde yaptığı toplantı gündeminde görüşülen konuyla ilgili kararı da paylaşan Bakanlık, tescilli Antik Yol ve koruma alanında izinsiz olarak kum-çakıl malzeme yığıldığı, iki adet konteyner ve briket malzemeden bir yapı ve demir profil malzemeden çardak yapıldığını belirterek sorumlular hakkında yasal işlem başlatıldığını bildirdi. KORUMA KURULU MÜZE DENETİMİNDE KALDIRILMASINI İSTEDİ Aksu ilçesine bağlı Kevşirler ve Mandırlar Mahalleleri sınırlarında bulunan antik yolun 1996 yılında ‘korunması gerekli eski eser’ olarak tescil edildiği, 2014 yılında ise koruma sınırları güncellenen alanda izinsiz uygulamaların yapıldığı belirtilen Kurul kararında, “Tescilli Antik Yol ve koruma alanında izinsiz olarak kum-çakıl malzeme yığıldığı, iki adet konteyner ve briket malzemeden bir yapı ve demir profil malzemeden çardak yapıldığı, söz konusu uygulamaları yapan ve yaptıranlar hakkında 2863 Kanun uyarınca suç duyurusunda bulunulduğu Kurulumuza sunulan bilgi ve belgelerden anlaşıldığından yeniden suç duyurusunda bulunulmasına gerek olmadığına, Koruma Alanında yığılı bulunan kum-çakıl malzemenin Müze Müdürlüğü denetiminde kaldırılarak antik yolun orijinal dokusunun meydana çıkarıldıktan ve konteyner, briket ve demir profil yapılar kaldırıldıktan sonra yolun Müze Müdürlüğü denetiminde Belediyesince rehabilite edilmesine, yapılan işlemler sonucu hazırlanacak bilgi ve belgelerin Kurulumuza iletilmesine, İzinsiz uygulamaların kaldırılmaması durumunda 2863 sayılı Kanunun 61. maddesi gereğince alman kurul kararlarını yerine getirmeyen yetkililer hakkında gerekli yasal işlemlerin başlatılacağı ve Koruma Bölge Kurulunca tescilli Kültür Varlıkları, Koruma Alanları ve Sit Alanlarında Kurulumuzdan izinsiz herhangi bir uygulamada bulunulmaması gerektiğinin Belediyelerine hatırlatılmasına karar verilmiştir” ifadelerine yer verildi. KURUL KARARINA KARŞIN TAHRİBAT HALEN SÜRÜYOR Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 15 Kasım’da aldığı bu kararın üzerinden iki hafta geçmesine karşın antik yolun üzerindeki kum yığınlarının kaldırılmadığı görüldü. Son yıllarda inşaat patlaması yaşanan Altıntaş bölgesindeki tarihi yapının çevresinde onlarca bina yükseliyor. İKİ YANINDA KALDIRIM BULUNAN 6 METRELİK ANTİK YOL M.S 2. Yüzyıla tarihlenen antik yol ve köprü kalıntısının, Perge ile Lara sahilinde bulunan liman kenti Magydus arasındaki ulaşımı sağlamak amacıyla inşa edildiği düşünülüyor. Antik yolun günümüze ulaşabilen bölümü, bölgedeki kayalar kesilerek yapılmış. Zeminde tekerlek izlerinin de görülebildiği, iki yanında yürüyüş platformları da içeren 6 metre genişlikteki tarihi yolun güneyindeki bölümüne tonlarca kum yığılarak yaklaşık 3 metrelik kısmı tamamen kapatılmış durumda. Fotoğraflar: (Orhan Deniz Kaplan)