Cumhuriyet'in 100. yılı anısına Ninemin Fistanları ve Çeyizleri Sergisi

Sevgi Tokatlıoğlu İzmir'in tarihi gizeme sahip ilçesi Bergama'ya mutlaka uğramalısınız.    Bergama'ya nereden giriş yaparsanız yapın, hemen tarihi bir kalıntı sizi karşılıyor. Modern binalar yavaş yavaş tarihin içinde geçmişten bugüne bağ kurabilir mi? diye düşündürüyor. İyi ki şehir dokusu betona henüz boğulmamış, şirin otantik dükkanlarını gözlemleyerek ilerliyoruz.    İsmini Pergamon Krallığı'ndan alan Uluslararası Pergamon Kültür Evinde; Bergama Yörük Kadınlar Derneği'nin düzenlediği Cumhuriyet'in " 100. Yıl Anısına Ninemin Fistanları  ve Çeyizleri " sergisini geziyoruz. Sergide geçmişin fısıltıları sizi büyülüyor. Kim bilir kimler emek verdi, kullandı bu eşyaları, ne zorluklar ne mutluluklar yaşadılar. Teknolojinin çok az olduğu bu yıllarda insanlar daha çok kişisel çaba ve dayanışma ile yaşamını kolaylaştırmaya  çalışıyordu. Yaşam koşulları oldukça zordu.    Sergi içinde, antika radyo, naylon ayakkabı, çeyiz sandığı, kanaviçeler, danteller, takılar, başlıklar, gelinlikler, çoraplar, dokuma kilimler, nazarlıklı gelin el süpürgesi, bez çanta, başlıklar, örtüler vb bir çok obje gözünüze ilişiyor.    Bergama Yörük Kadınlar Derneği başkanı Şengül Ataş, otantik giysileri, takıları ve gülen yüzüyle zarif bir Yörük kadını. Şirin minik dükkanında; dokuma çantalar, yöresel gıda ürünleri, el yapımı sabunlar geçmişten kalma birtakım objelerle; kendi ayakları üzerinde duran güçlü bir kadın... Kültür Evi sorumlusu Onur Kocabay, Şengül Ataş, Mihrican Figen Böke ile Bergama ve Yörük kültürü hakkında sohbet ettik. Şengül hanım; _ " Dernek olarak Bergama'mızı tanıtmak için yola çıktık. Bergama yemek kültürüyle, otantik eski kıyafetleri, leblebisi, çığırtması, helvası, Bergama tulumu, asırlık zeytin ağaçlarının zeytini, yağı ile tarihi dokusuyla efelerin harman olduğu bir ilçedir. " diyor.  _ Bergama Yörük Kadınlar Derneği olarak üniversitedeki öğrencilere tezlerinde yardımcı olmaya çalışıyoruz. _ Ne zaman bir film çekilse; elimizdeki antika eşyalarla, elbiselerle, takılarla destek veriyoruz. _ Çiftçi TV ile Yörük kadınlarının yaşam biçimini anlatan belgeselde çekiyoruz. Kadınların ayakta durabilmesi  için çaba harcayıp, onlara örnek olmaya çalışıyoruz. _ Bergama Yörük kadınları adına davet edilen, kültürümüzü anlatan çalıştaylara katılıyoruz. Derneğimizin belirli bir geliri yok. Kendi çabamızla, yozlaşmaya başlayan kültürümüzü korumak için; gençlerimizi bilgilendirmek, insanları biraz anılara götürmek, değerlerimizi korumak, bugünü yaşarken, geçmişimizi de unutmamak istiyoruz. Temsilen gaz lambasında kanaviçe işleyen Şengül Ataş   Mihrican Figen Böke; _ Kaneviçe işlemeye 10 yaşında başladım. Her nakışın ayrı bir ismi var. Kalp kalbe karşı, bahar dalları, analı kızlı gibi. Gaz lambaları altında işlenen nakışlar, çeyizler, gelinlikler renkleri ve kumaşları hâlâ çok canlılar. Gelinlikler geçmişten günümüze hepsi çok zarif ve yöresel değişim gösteriyor. Saten, altın mekik, parlak kumaşlardan dikilmişler. 1955, 1965 yıllarına ait gelinlikler giysilerle birlikte sergimizde 130 yıllık bir Kozak gelinliği bulunuyordu. Eskiden gelinlikler kırmızı oluyormuş.. Kozak gelinliği de kırmızı kumaştan ve çok zarif.   _ Gaz lambası altında işlenen örtüler, eski modeller günümüze uyarlanmış, tekrar yaşatmak için yeni nesil kumaşlara işlenmiştir. Eskiden kök boyaları kullanılırdı. Birçok farklı doğal teknikler vardı. Sanırım bu renk canlılığı, kumaşların dayanıklılığı bu teknikler sayesinde günümüze kadar geliyor. Ülkemizin kültürel hafızasını canlı tutmak, yaşatmak ve yeni kuşaklara aktarmak zorundayız. Birçok sivil toplum kuruluşu bu konuda öncülük etmektedir. Bergama Yörük Kadınlar Derneği'de bunlardan biridir. Şengül Ataş ve Mihrican Figen Böke