Abidin Sari
Köşe Yazarı
Abidin Sari
 

SEÇME, SEÇİLME HAKKI VE DÜNYANIN İLK KADIN BELEDİYE BAŞKANI

  'İlk Kadın Belediye Başkanı 137 Yıl Önce Seçildi' 4 Nisan 1887 de Kadınların Seçme ve Seçilme Mücadelesinde ilk Kadın Belediye Başkanı Seçildi Susanna Madora Salter Amerikalı bir politikacı ve aktivistti; 4 Nisan 1887'de yapılan seçimlerde Argonia'nın belediye başkanı seçildi. Argonia, Kansas'ın belediye başkanı olarak görev yaptı ve Amerika Birleşik Devletleri'nde belediye başkanı olarak görev yapmak üzere seçilen ilk kadın ve Amerika Birleşik Devletleri'nde herhangi bir siyasi makamda görev yapan ilk kadınlardan biri oldu. 2 Mart 1860 doğumlu Salter 17 Mart 1961 de hayata gözlerini yumdu. YENİ ZELANDA DÜNYA DA İLK 19 Eylül 1893'te Yeni Zelanda oldu. Bu tarihten yaklaşık 100 yıl sonra 1997'de Jenny Shipley Yeni Zelanda'nın ilk kadın başbakanı seçildi. AVRUPA DA ALMANYA Almanya 12 Kasım 1918'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37'si kadın 432 milletvekili girdi. Avrupa genelinde ülkeler kadınlara seçme ve seçilme hakkını ne zaman verdi? İLK AVRUPA ÜLKESİ FİNLANDİYA Finlandiya, 1906'da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Kadınlar, İsveç ve Rus yönetimi altında daha önce oy haklarını kullanmışlardı. Fakat 1906 kararında kadınlara meclis seçimlerine katılma ve oy verme hakkı tanınmıştı. 1917 DEVRİMİ İLE RUSYA Bolşevik Devrimi ile birlikte 1917’de Rusya ve bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde de kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı. FRANSA 1944 DE Fransız ihtilali ile dünyaya cumhuriyet ve demokrasi ilkelerini yayan Fransa'da ise 4 Ekim 1944’de yapılan yasa değişikliğiyle kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi. 29 Nisan 1945’te ilk defa belediye seçimlerine katılan kadınlar 21 Ekim 1945’te de ilk defa parlamento seçimlerinde oy kullandı. İSVİÇRE 1990 DA Avrupa'da kadınlara en son oy hakkı tanıyan ülkelerden bir İsviçre. Kanton düzeyinde ilk oy kullanma hakkını 1959'da elde eden İsviçreli kadınların ulusal düzeyde oy hakkına kavuşmak için 1971'e kadar beklemeleri gerekti. Son kanton Appenzell Innerrhoden'de kadınlara 1990'da oy kullanma hakkı verildi. TÜRKİYE DE 1934 DE Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme, 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılması sonucu gerçekleşti. Kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu. Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5'nci Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı. 17 kadın milletvekili ilk kez TBMM’ye girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı.
Ekleme Tarihi: 08 Ocak 2024 - Pazartesi
Abidin Sari

SEÇME, SEÇİLME HAKKI VE DÜNYANIN İLK KADIN BELEDİYE BAŞKANI


 

'İlk Kadın Belediye Başkanı 137 Yıl Önce Seçildi'

4 Nisan 1887 de Kadınların Seçme ve Seçilme Mücadelesinde ilk Kadın Belediye Başkanı Seçildi

Susanna Madora Salter Amerikalı bir politikacı ve aktivistti; 4 Nisan 1887'de yapılan seçimlerde Argonia'nın belediye başkanı seçildi. Argonia, Kansas'ın belediye başkanı olarak görev yaptı ve Amerika Birleşik Devletleri'nde belediye başkanı olarak görev yapmak üzere seçilen ilk kadın ve Amerika Birleşik Devletleri'nde herhangi bir siyasi makamda görev yapan ilk kadınlardan biri oldu.
2 Mart 1860 doğumlu Salter 17 Mart 1961 de hayata gözlerini yumdu.

YENİ ZELANDA DÜNYA DA İLK
19 Eylül 1893'te Yeni Zelanda oldu. Bu tarihten yaklaşık 100 yıl sonra 1997'de Jenny Shipley Yeni Zelanda'nın ilk kadın başbakanı seçildi.

AVRUPA DA ALMANYA
Almanya 12 Kasım 1918'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37'si kadın 432 milletvekili girdi.
Avrupa genelinde ülkeler kadınlara seçme ve seçilme hakkını ne zaman verdi?

İLK AVRUPA ÜLKESİ FİNLANDİYA
Finlandiya, 1906'da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Kadınlar, İsveç ve Rus yönetimi altında daha önce oy haklarını kullanmışlardı. Fakat 1906 kararında kadınlara meclis seçimlerine katılma ve oy verme hakkı tanınmıştı.

1917 DEVRİMİ İLE RUSYA
Bolşevik Devrimi ile birlikte 1917’de Rusya ve bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde de kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı.

FRANSA 1944 DE
Fransız ihtilali ile dünyaya cumhuriyet ve demokrasi ilkelerini yayan Fransa'da ise 4 Ekim 1944’de yapılan yasa değişikliğiyle kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.

29 Nisan 1945’te ilk defa belediye seçimlerine katılan kadınlar 21 Ekim 1945’te de ilk defa parlamento seçimlerinde oy kullandı.

İSVİÇRE 1990 DA
Avrupa'da kadınlara en son oy hakkı tanıyan ülkelerden bir İsviçre. Kanton düzeyinde ilk oy kullanma hakkını 1959'da elde eden İsviçreli kadınların ulusal düzeyde oy hakkına kavuşmak için 1971'e kadar beklemeleri gerekti.
Son kanton Appenzell Innerrhoden'de kadınlara 1990'da oy kullanma hakkı verildi.

TÜRKİYE DE 1934 DE
Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme, 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılması sonucu gerçekleşti. Kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu.

Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5'nci Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı. 17 kadın milletvekili ilk kez TBMM’ye girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı.

Yazıya ifade bırak !