Bodrum’un simge yapılarından olan İskele Camii restore ediliyor…

Yusuf Yavuz Bugün dünyaca ünlü bir turizm merkezine dönüşen Bodrum antik çağdan bu yana her dönemde önemli bir liman kentiydi. Kimi dönemde savaşlar görüp harabeye dönen, kimi dönemde ise işgallere uğrayan Bodrum’un bugünkü halinin temelini oluşturan çekirdek kıyı kasabası görünümünün 18. Yüzyılda Eğriboz’dan Bodrum’a gelen ve burada bir tersane yaptırmakla görevlendirilen Kızılhisarlı Mustafa Paşa tarafından girişilen imar faaliyetiyle başladığı söylenir… Kızılhisarlı Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve 1723-1724 yıllarında inşa edildiği bilinen cami, banisi ile aynı adı taşısa da halk arasında iskeleye yakın oluşundan dolayı İskele Camii olarak da anılıyor. Günümüzde Bodrum’un ünlü Barlar Sokağının girişinde yer alan Kızılhisarlı Mustafa Paşa Camii, bir zamanlar taş sokaklarında balıkçıların, sünger avcılarının ve tüccarların seslerinin çınladığı bir Akdeniz kasabasının tanıklığını yapıyordu. Leleg’lerden Perslere, Satraplardan Sultanlara birçok kültür ve uygarlığın gelip geçtiği bu topraklarda akıp giden zaman hep yeni anlayışlar getirse de coğrafya ve mekan her daim geçmişin hafızasını anımsatıp durdu. Bugün sezon ortasında restorasyona alınan Kızılhisarlı Mustafa Paşa Camii de bulunduğu sokağın zamanın ruhunu çağrıştıran sesleri arasında kendi geçmişinin seslerini arıyor… Antakya’dan Gelibolu’ya, Anamur’dan Bodrum’a Akdeniz’in büyüklü küçüklü ve çok kültürlü kasabalarında yaşamın rengi mimariye de yansımıştır. Akdeniz çanağının dört bir kıyısındaki kültürler, coğrafyanın müziğini, tatlarını ve renklerini taşır. Kartaca’dan Halikarnassos’a, Kandiye’den Menteşe’ye; konuttan ibadethaneye Akdeniz’in yapı rengi beyazdır. Dünden kalan bu gelenek tercihten çok kızgın Akdeniz güneşinin yarattığı bir zorunluluk olsa da gündelik yaşamın akışı içinde bir sükunete, neşeye ve sadeliğe dönüşür… Bodrum İskele Camii de bu sadeliği bünyesinde tevazu içinde barındıran yapılardan biri. Geçmişin antik sütunları üzerinde yükselen bugünün İbadet mekanı bünyesinde İskenderiye’den Rodos’a, Menteşe beylerinden Osmanlı paşalarına Akdeniz coğrafyasının insanı, taşı, ağacı ve zengin kültürel mirasının izlerini taşır. Son yıllarda yapılan restorasyon çalışmaları çoğu yapıda tam da bu zengin ve renkli geçmişin üzerini örten, hafızayı kazıyan ve mekanları yeni bir tektipleşmenin nesnesine dönüştürerek ruhsuzlaştıran sonuçlar doğuruyor. Birçok örnekte bunu görmek mümkün. Tarihi yapıları üzerinde zamanın tozlarının ve izlerinin bulunduğu, geçmişe tanıklık eden güngörmüş bilge ihtiyarlar olmaktan çıkarıp, adeta botoksla, silikonla, estetikle gençleştirilmeye çalışılan insanlara dönüştürüyoruz. İnsanın da mekanın da benzer şekilde eskimesin izin verilmeyen bu sosyoloji-kültürel iklim kendi yönetici tipini de yaratarak önce kamuyu, sonra da kamusal alanı biçimlendirmeye soyunuyor… Anadolu coğrafyasında doğa da insan da mekan da bu ortak hafızanın bütününü oluşturan parçalardır. Bu bütünlük bozulup parçalandıkça her geçen gün biraz daha eksiliyoruz. Bodrum’un unutulan simgelerinden biri olan Kızılhisarlı Mustafa Paşa Camii umarız Vakıflar’ın yaptırdığı restorasyon sonrasında bütünlüğü bozulan kültür miraslarımızdan biri olmaz. (Yusuf Yavuz) Gravürler: Bodrum’un 18. ve 19. Yüzyıllardaki görünümü. Kızılhisarlı Mustafa Paşa Camii, kale ve harabe bir antik kentin külleri üzerinde yeniden belirmeye başlayan Bodrum’un o dönemde göze çarpan yapıları arasında görülüyor. Görsel kaynağı: https://tr.travelogues.gr Restorasyon çalışmasını yansıtan fotoğraflar için Sevda Bilgin’e çok teşekkürler. 7 Yorum ]]>