Ekleme
Tarihi: 09 Aralık 2021 - Perşembe
![Sedat Kaya]()
DATÇA VE TANRIÇASI TYKHE
Olympos'un ilahlarından değildi o.
Okeanos ile Thetis'in kızıydı.
Denizden gelmişti.
Deniz köpüğü gibi beyazdı.
Güzeller güzeli bir kızdı.
Ege'de Tykhe(Tike) dediler ona.
Roma'da Fortuna.
Tykhe antik yunanca kısmet demekti.
Şansı, talihi, kısmeti ve kaderi simgelerdi.
Ege ve Akdeniz'de çok sevildi, çok sayıldı.
Tanrıça yaptılar onu.
Kentlerin koruyucu tanrıçası.
Behçet Necatigil şöyle söz etti ondan.
"Hellenismus devrinde Tykhe, bütün öteki tanrıları unutturan çok yaygın bir tanrıça oldu. Caesar'in kendi
Tykhe'sine olan güveni meşhurdur. Bu güven, onu sonunda bütün
ikazları hiçe" sayarak mahvolmaya götürdü. Tebdil giymiş olarak, bir
balıkçı kayığında Dyrrhachium'dan İtalya'ya geçmek isterken,
kayıkçının fırtınadan çekinmesi üzerine, ona şöyle bağırmıştı.
'Durma, sen Caesar'ı ve Caesar'in Tykhe'sini götürüyorsun!'
Tanrıça Tykhe, resimlerde çok yer alır. Elinde bereket boynuzu yahut
bir gemi dümeni ile veya yuvarlanan bir küre üzerinde kanatlı olarak
tasvir edilir. Yunanlılar şansın açık olsun yerine «Agathe Tykhe» (İyi Tykhe ile!) deyimini kullanırlardı."
Tykhe başındaki kale surları şeklindeki taç ile bulunduğu şehri temsil ederdi.
O kenti sadece korumakla kalmaz, insanlara şans, iyilik ve umulmayan başarılar getirirdi.
Bu yüzden Ege ve Akdeniz'de hemen her kentte onun bir heykeli olurdu.
Antik yazar Pausanias'a göre dönemin heykeltraşı Baupalos, İzmir'e(Smyra) çok muhteşem bir Tykhe heykeli yapmıştı.
Türkiye'de bulunan en sağlam Tykhe betimlemesi Düzce Prusias ad Hypium antik kentinden
çıkarılan ve bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen heykeldir.(Paylaştığım fotoğraf)
Geçtiğimiz günlerde Datça'nın koruyucu tanrıçası Tyhke bulundu.
Knidos'taki kazılarda Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı başkanlığındaki kazı ekibi, Korinth anıtında Tyhke heykelinin başına ulaştı.
Datça'nın Koruyucu Tanrıçası 2000 yıl toprak altında kaldıktan sonra nihayet artık gün yüzünde.
Datça'da müze olmadığından büyük olasılıkla Marmaris'e götürülecek.
Marmaris'ten Datça'yı gözleyecek.
Bakalım, Datça'ya şans getirecek mi?
Bakalım, yarımadaların en güzelinde insanlar birbirine iyilik saçacak mı, umulmadık başarılar elde edilecek mi?
Bakalım, bu betonlaşma, bu doğa katliamı, bu hoyratlık sona erecek mi?
Göreceğiz.
Ha unutmadan, Tanrıça Tykhe kötü şans ve kötü olayların da simgesiydi.
Ne yapacağı, nasıl davranacağı temsil ettiği kentin insanlarına bağlıydı.
Şans, talih, kader, kısmet, iyilik, kötülük.
Hepsi Datçalılar'a bağlı.
09 Aralık 2021
İstanbul’un Siyasi Gazetesi
]]>
