Miami Ünivresitesi Eski Öğretim Üyesi, Efsane Profesör Nejat Veziroğlu 100 yaşında…   Dün gece, Şikago’da ikamet eden, Sevgili Arkadaşım Prof. Vedat Batu’dan aşağıda sunduğum yazıyı aldım… Miami Ünivresitesi Eski Öğretim Üyesi, Efsane Profesör Nejat Veziroğlu 100 yaşında, üst düzeyde ihtisas sahibi tam teşekküllü bir sağlık yurduna nakledilmiş. Sevgili Vedat, benden Nejat Hoca’yı soruyor… O’na şu cevabı yazdım… Vedatcim:  Nejat Veziroglu Hoca'yı, yakinen tanımanın ayrıcalığını yaşıyorum... Inanılmaz birisidir... Hani ne denir: Muhteşem... O!nun kadar iyi, O'nun kadar bilge, O'nun kadar sevgi dolu, O'nun kadar âlim, O'nun kadar birleştirici, O'nun kadar sinerji oluşturabilen, O'nun kadar bilim önderi, O'nun kadar yapıcı, O'nun kadar müşfik, O'nun kadar Baba, O'nun kadar Haaarika bir Eş, O'nun kadar Dost, Omuzdaş, Arkadaş, bütün bunların yanı sıra, O'nun kadar millî ruh taşıyan, birisini işaret etmek hiç kolay görünmüyor… O'nun davetiyle gittiğim bir Miami "Renewable Energy Resources" toplantısında (Aralık 1979), uzun uzun gönüldaş olmanın coşkusunu bahşettiydi, bana... O zamanlar, başta güneş, alışılmamış enerji kaynakları üstüne çalışmalar, yeni yeni filiz veriyordu… Bir defa nükleerin ne kadar zorunlu olduğunu ya da olmayabileceğine eğilmiş olup, güneş enerjisi uygulamaları üstünde çalışmaya başlamıştım… Miami’de, Araştırma sonuçlarımızı anlattım… Öncesinde (Kasım 1977) Rahmetli Berhan Kursunuoglu'nun davetiyle gitmiştim, Miami'ye... Dünya'nın, Dirac gibi, Hoffstater gibi, Bethe gibi, MIT'den Hocam Rose gibi, Sovyetler Birligi'nden Basov, Rozanov gibi, Edward Teller gibi, en baba bilim adamlarıyla karşılaşma şansına sahip olarak... Başta da, Sevgili Nejat Hoca ile kucaklaşmanın hazzını yaşayarak... Nisan 1983'te bir daha davet etti beni Miami'ye, Nejat Hoca, "Multiphase Flow and Heat Transfer" başlıklı Sempozyum'a... 1979 Three Miles Island Kazası'nı modellemiştim, bir doktora öğrencimle, onu anlattım... Bir yıl sonra CALTEC'teydim, yıl demek ki, 1984, Nejat Hoca davet etti; Pekin'e, oradan Xian'e uçtum (Xian Çin'in Eski başkentidir), Xian Üniversitesi'nde anlattım,  aynı konuyu, daha soyutta... Şu kadarını ilave edeyim, daha o zamanlar nükleer santrallerin, bizim öğrendiğimizden çok daha az güvenilir olduğunu bulgulamıştım… Fukuşima Kazası’ndan sonra (2011), her on bin nükleer santral yerine, her yüz nükleer santralden birinin, santrallerin ömürleri boyunca elden kaçabileceğini değerlendirme imkanım olmuştu… Yani kaza ihtimali, hiç akla gelmemiş sebeplerden dolayı, bir defa, bildiğimizin yüz katına çıkıyordu… Nejat Hoca her karşılaştığımızda, bana ileriye dönük hep, büyük cesaret bahşetmekten bir adım geri durmadı... Nejat Hoca, çok kimsenin tersine, mikro dünyayı yani laboratuvarı da, makro dünyayı yani üst düzey enerji politikalarını da, çok iyi bilirdi...   Son olarak (Temmuz 2020), beni İstanbul'da düzenlediği uluslararası bir enerji sempozyumuna (World Hydrogen Energy Conference), baş konuşmacı olarak davet etti. Dünya enerji siyasasını ve nükleer enerjiyi anlattım... ABD Hükumetleri'nden, üstün lider karakterleriyle, hep, büyük tahsisatlar koparmayı başardı. Nobel'e en az, bir defa, aday gösterildi. Bir defa, İstanbul'a geldiğinde Harp  Akademileri'nde ders vermeyi arzuladığını ifade eder etmez, yalnızca, Komutan’ı haberdar ederek, büyük bir gururla, O'nu dersime götürdüm... Göz kamaştırıcı bir konuşma yaptı... Nejat Hoca'nın teknik olarak birşeyler yapıp yapmadığını sormuşsun... Yapmaz olur mu? Anlatmakla bitmez... Uçakların, hidrojen yakıtıyla daha hafif uçacakları bir tarafa... Asıl, Hidrojen Oksijen'le birleşince, su veriyor, tertemiz... Ve sudan, güneş, rüzgar, nükleer, artık hangi enerji kaynağını kullanırsan kullan, hidrojen gazı elde olunuyor...   Bahis, hacimli olduğu icin, buraya girmeyeceğim... Şu kadarını soyleyeyim, 1984'te, "Türkiye Avrupa'ya Güneş Enerjisi İhraç Edebilir!", başlıklı bir tez geliştirmiştim... Burada Güneş enerjisi kullanılarak su, hidrojene ve oksijene ayrıştırılıyor, sıvılaştırılmış hidrojen, Avrupa'ya, tüketim merkezlerine pompalanıyordu... Yine kestirmeden söyleyeyim: Nejat Hoca'nin çırpınışlarına, ya da, O'nun yanında olgunlaşmış olan bizler gibi bilim adamlarının önerilerine, dünya odakları gözlerini kapatıyorlar, kulaklarını tıkıyorlardı... Bunun sebebini, iki cümlede özetleyecegim: - Drain OPEC oil first!.. Yani: - En once OPEC (Petrolü üreten ülkelerin) petrolünü tüket!, ki, bu pek telaffuz edilmeyen bir Pentagon stratejisi olarak günümüze kadar uzanmıştır. Aynı makamdan ikinci bir strateji sudur: - Do not leave any cause out there!.. Yani: - Dışarıda, orneğin iste Saddam gibilerin ellerinde, başta petrol, koz bırakma!..    ** Bu sebepledir ki, Nejat Hoca'nin tezleri buyuk çapta hayata geçmemistir... Aynı sebepledir ki, bilhassa bölgemiz kan gölüne dönmüştür… Nedir ki, dunyanın kendi kendini tahrip eden şerefsizleri de günün birinde, bindikleri dalı kestiklerini idrak edecek ve Hidrojen enerjisi evresine büyük ölçekte geçilecektir... ** Şunu eklemezsem eksik bırakırım, Nejat Hoca, YARK (Yarman-Arik-Kholmetskii) Kuramı’nın ilk filizlerini, dünyada en önce destekleyen bilim adamlarından biridir. Oktay Sinanoglu yanı sıra, yurtdışındaki, ilk iki Türk bilim adamından biridir, YARK'a güç katan... Aynı bağlamda, kozmolojiye de merakı vardı, elbette... Bir devr-i daim makinesi gibi çalışabileceğine dair, kâinatın, bir model yazdı. Makalesi, kendi dergisinde yayınlandı... ** Eşi Sevgili Ayfer'i tabii arayacağım... Kızı Lili Ferruh'un 16 yaşına gelmiş olması, ne kadar hoş, haber...   Başta Nejat Hocamız'a, Sevgili Ayfer'e ve Sevgili Lili'ye, sevenlerine, sizlere, kolaylıklar, sağlık, afiyet niyaz ediyorum... Biliyorum ki, İkinci bir Nejat Veziroglu, yani, Bilim Dünyası'nın kısa hitap şekliyle bir Dr. V., yok... Yaradan ömrüne ömür katsın!.. Prof. Vedat Batu’nun Yazısı 10 Eylül 2023 Dun, Nejat Veziroglu'nun eşi Ayfer Hanim ile konustum ve Nejat Beyi sordum. Dedi ki: - Nejat Beyin evde bakımı zorlastı. Üç ay önce yakinimizdaki üst ihtisas donanomlarına sahip bir sağlık yurduna naklettik, kendisini. - Birçok tıp uzmanı ve sağlıkçı bakiyor O’na. - Ocak ayinda 100 yasina girecek. - Arizona Eyaleti'ndeki ilk evliliginden olan oglu da Miami'ye tasindi - Nejat Bey’in üst düzey islerini ben yurutuyorum. - Kizimiz Lili Ferruh 16 yasina bastı. Yakinda ehliyet alacak. - Nejat Bey sadece beni ve Lili Ferruh'u taniyor. Bilmeyen arkadaslar icin bazi bilgiler vereyim: Nejat Bey Florida Eyaleti'nin Miami Universitesi'nde (Makina Muhendisligi Bolumu) 1962 yilindan beri hidrojenden enerji uretilmesi konusunda calismalar yapiyor. 1930’lu yillarin sonunda Sumerbank bursu ile gittiği Ingiltere’deki Imperial Kolej'nden butun derecelerini aldi. Kendisiyle son on yil icinde epey telefon gorusmesi yaptim. Babacan, sevecen ve yardimsever bir kisiligi oldugu izlenimini edindim. Ayni universitede gorevli merhum Behram Kursunoglu (Bu yil icinde KTU deki bir anfiye ismi verildi) ile cok yakin arkadas idiler. Nejat Bey, sorum uzerine, hidrojenden enerji uretilmesi konusunda sunlari soylemisti: - 1960 lardan beri bu konu uzerinde calisiyorum. - Bu konuda yapilan pek cok arastirma projesine katildim. - Hidrojen petrolden hafif oldugu icin ucuslarda maliyeti dusurebilecektir. - Yayinladigimiz dergiye cok makale geliyor. Bundan oturu dergiyi her ay cikartiyoruz. - 1990’larda Turk Hukumeti'nin oluruyla İstanbul / Sariyer'de bir arastirma merkezi kurduk. Ancak, birkac yil sonra Hukumet merkezin kapatilmasina karar verdi. Gerekcesi: Bu masrafa katlanamayiz. Bugun Yilmaz ile bu konuda WhatsApp kanaliyla yazistik. Yilmaz'a sunlari sordum (Telefon gorusmelerimizde Nejat Bey’e bunlari sormamistim): Nejat Bey'in yaptigi calismalar sadece makale yayinlamaya mi yonelikti? Laboratuvar calismalari var miydi? Yılmaz "Bilgim yok" dedi. Tolga'ya bir sor dedi...  Sevgili Tolga, simdi sana soruyorum: Yukaridaki sorulari yanitlama konusunda diyeceklerin var midir? Bu konuda arkadaslari aydinlatabilir misin?