Halkın bilgisizliğidir. İnşaat sektöründe olanların yasa olmasa da, insanları koruyacak çağdaş yenilikleri uygulamaması, kuralların yenilenmesini istememesi, yetkililerin denetim görevlerini yapmamalarıdır.
Halkımızın çok katlı ve koridorlu binalarda yaşayanlarının yüzde 99’unun yangın sorunu ile yaşadığını gördüğümden, bilgi vermek istiyorum.
Katlar arasında açık merdiveni olan binalar, bir katta yangın çıktığında bütün katlarda dumanın ve yangının kolayca yayılması tehlikesinden kaçamazlar.
Halen kullanılmakta olan yangın korunması ABD’de 70 yıl evvel terk edilmiş olan niteliktedir. Yâni ölümcüldür. Çok katlı ve koridorlu konut, otel ve ofislerde uygulanan kurallara göre: açık merdiven yapılamaz. Yerine ve kullanımına göre ufak değişim olabilmesine rağmen konumuz olan binalarda Su püskürtme Sprınkler sisteminin olması şarttır: Yangın merdivenleri arasındaki uzaklık 60 Mt den fazla olamaz. Her daire / otel odası koridora açılan kapısından en fazla 30 Mt uzaktaki, biri birinden ayrı konumlanmış iki merdivene erişebilmelidir.
Merdivenlerin bulunduğu koridor, duman ve sıcaklık olduğunda otomatik kapanan, 2 saat yangına dayanıklı değerde kapılarla ayrılmış olmalıdır.
Asansör boşluğu dumanı ve yangını bir kattan diğer kata taşıyabileceğinden, asansör holü koridorlardan, aynı nitelikte kapılarla ayrılmalıdır.
Koridorlarda yangın merdivenlerinin yerini belirten ve koridorlara yeteri ışık sağlayan ve emin mahallere çıkışların üzerinde, pil destekli lambalar bulunmalıdır
Merdiven boşlukları pil destekli lambalarla aydınlatılmalı ve çıkış yönü belirtilmelidir.
Merdiven basamakları ve yangın çıkışları en az 120 santim genişliğinde olmalıdır. Merdiven kapılarında kapı tokmağı kullanılamaz. Koridor tarafında yaklaşık 80 santim uzunluğunda itince kapının aşılmasını sağlayan aparat olmalıdır. Kapı üst tarafında hemen kapanmasını sağlayan hidrolik kapayıcı ile donanımlı olmalı ve her zaman kapalı durmalıdır. Merdiven evinde eşya bulundurulamaz.
Döner merdivenler ancak kısıtlar getiren özel şartlara uyulduğunda kullanılabilir.
Kar ve don olabilecek yerlerde açık merdiven kullanılamaz. Kullanılabilen yerlerde yağmurdan korunmalı ve giriş, çıkış kapıları kilitli olmamalıdır.
Merdiven boşluklarının en üstünde merkezden kontrollü havalandırma ızgarası olmalıdır.
Merdiven sahanlık ve basamakları her yerde ıslaklık olsa da, kaynayacak malzemeden olmalıdır.
Kapalı merdivenlerin en az 20 santim betonarme duvarlarla çevrilmiş, yangından zarar göremeyecek şekilde inşa edilmiş olması en arzu edilen şekildie çalışmasını kontrol edebilecek bir pano çıkış katında itfaiye personelinin kullanmasına açık olarak bulunur.
Çok zaman yangınlar koridorlarda çıkmaz bu nedenle koridorlar 24 saat çalışan hava basıncı altında tutularak yangının ve dumanın koridorlara çıkmaması, merdivenlere girmemesi sağlanır.
Binada yangın veya duman olduğunda, sistem bağlı olduğu bölgedeki itfaiyeye bilgi gönderir. Olay yerine gelen itfaiyeciler tablodan arızanın hangi katta ve hangi bölümde olduğunu görürler ve ona göre ilk önlemleri alırlar. Sonra binada yardıma başlarlar.
Koridorlu binaların her tarafına yangın merdiveni taşıyan kamyonların tıkanmadan kullanabileceği yol bırakılmalıdır. Kötü ihtimalde bir dairede veya odada mahsur kalmış kişilerin merdiven ile kurtarılabilmesi ve binaya su yukarıdan sıkılabilmesi hedeflenmiştir.
Bildiğim kadarıyla Türkiye’deki binaların hiçbirinde bu kurallar uygulanmamıştır. Bu düşünüldüğünde halkımızın ne kadar büyük bir sorundan habersiz yaşandığı da, şüphesiz korkutucu ve üzücüdür.
ABD’de bu koruma yöntemi olmayan binalarda sonradan değişik şekillerde onarılması sorunlu tutuldu ve itfaiye teşkilatının seçiminde yapılabilecek bütün ilaveler, değişiklikler yapılarak eski binalar yaşanabilecek nitelikte emniyete kavuşturuldu.
ABD’de itfaiye şefinin tahsil düzeyi en az yüksek lisans ve ilaveten yangın kuralları uzmanlık belgesidir.
Herhangi bir il veya ilçede hiçbir binaya bölgenin itfaiye şefi ruhsat planlarını onaylamadan, hafriyat ve temel ruhsatı bile verilemeyeceği gibi, ruhsat işlemi bile başlatılamaz. İtfaiye sorgusuz en üst otoritedir.
Binalara en az her yıl habersiz ziyaretler yapılarak bütün sistemin doğru çalışıp çalışmadığı kontrolleri yapılır ve belgelenir. Belirlenen kısa zamanda onarımı yapılmayan binalar kullanıma kapatılır.
Ben 2000 yılından beri ABD’de meslekî faaliyetimde bulunmadım, kendimi ülkemizin sorunlarına odakladım. Geçen yıllarda ana hatlarını dizdiğim kurallar daha da sıkılaştırılmış olabilir.
Yazımın siyasiler tarafından önemsenmeyeceğini ve basın tarafından da değerlendirilmeyeceğini biliyorum. Hatta bazı kişileri rahatsız edeceğini de biliyorum. Yazmaktaki gayem yazıları okuyan üç bin civarında kişinin uyanması, yaşam yerlerinin emniyetli olması için onarılmasını istemesi ve değerli genç meslektaşlarımın daha bilimsel ve kapsamlı olarak konuyu ele almalarındaki ümidimdir.
Biz sorumluluk taşıyan bireyler olarak görevimizi yapmazsak, başkalarının yaptıkları yanlışlardan da şikâyetçi olmamalıyız. İki gündür yapılan haklı suç keçisi avı yanında biraz da ileride böyle faciaların olmaması için ne yapılması gerektiğinin konuşulmuş olmasını arzu ederdim. Hiç şüphem yok ki çok yakında başka bir önemli gündem yaratılacak ve bu hayatî önem taşıyan konu rafa kaldırılacaktır.
Bence, bu acı olay olduktan sonra gerekenin yapılmasını istemekte devamlılık sağlamayan halk şimdiye kadar doğruyu yapmamış olanlardan daha suçlu sayılmalıdır. Bizler bilgilendirmekle, halk ta yapılmayanların yapılmasını istemekle sorumludur.