Mehmet Ural
Köşe Yazarı
Mehmet Ural
 

DOĞRU DEĞİLMİŞ ve TEHLİKEYE SEBEPMİŞ

Doğrusunu yaptığımızı düşünüp geleceği tehlikeye atıyormuşuz. Ağaç kesim yanlışı (Yalanı) . İnanılmaz Ömrü Olan Eski Ağaçların ve Nadir Cinsler, Ormanlarını Canlı Tutmaya Yardımcı Oluyorlar. Yeni araştırmalar, bir ormanın saygıdeğer yaşlılarının bir bütün olarak ormanlık alanın çeşitliliği, uygunluğu ve hatta orman olarak hayatta kalması için son derece önemli olduğunu ve onlarla birlikte değişimle başa çıkmada dayanıklılık ve yakın çevrelerinde korunmuş olarak deneyimin yanı sıra ömür boyu ekolojik etkileşimler getiriyor... Orman ağaçları kesimlerinde hep iki önemli konu ile kendimizi süreç olarak sorun olmayacak düşüncesi ile kandırdık. Kesilecek ağaçlar zaten yaşlı olanlardır ayrıca gençleştirme dikimleri de yapılıp ormanın varlığı ile devamlılığı korunur. İşte bu nedenle farkında olmadan bilgi eksikliği nedeniyle ormanların büyük tehlikelere açık hale gelmesine neden olduk... Bilim adamları, kaç ağacın tipik olarak ağaç yaşlanmasının normal sınırlarının ötesine geçtiğini değerlendirmek ve bu eski ağaçların çevrelerindeki floranın geri kalanı üzerindeki etkilerini analiz etmek için burada bahsi geçen ( önceki ) birkaç çalışmadan tahmin edilen modelleri kullandılar. . Çalışma, çok az sayıda ağaç (nüfusun yüzde 1'inden azı) eski statüye ulaşıyor, bazen genel ormanın ortalamasından 10 veya 20 kat daha uzun ömürle büyüyor ve yaşıyor diyorlar. Bu ağaçlar bence ormanın geleceği için orman doğası ve ekositem tarafından seçilmiş ağaçlardır. Omlar çok farklı özellikleri barındırırlar. Bu yazımızda bunlara değinmeye çalışacağım...Ağaç dünyasının bu inanılmaz aykırı uzun yaşayan değerleri, bizim gibi belirli bir yaşam süresine sahip olmayan türler arasında böylesine büyük ve uzun ömürleri ile eski çağlara ulaşabilir. Yıllar geçtikçe, genleri sayesinde, bir gün şansları tükenene kadar hayat önlerine ne çıkarsa onu atlatırlar. Bu uzun yaşam sürecinde hayatta kalan ve varlığını sürdüren özel ağaçlar, geçmişlerinde, sıcak, soğuk gibi iklimsel değişimlerden sağ çıktılar. Biyolojik tahribatlar ile yangın, sel, kozmik etki ve hatta belki de güneşe bağlı nükleer radyasyonlardan bile sağ çıktılar. İşte bütün bu hayatın geçmişi genlerinden gelen özellikleri sayesinde bulundukları ortamda ve ormanda var olmaya devam etmelerini sağladı... Fakat bu nadir ağaçlar ne kadar uzun yaşarsa, bu altın genleri yeni bir nesle aktarma şansları o kadar artar. Illinois'deki Morton Arboretumu'ndan Botanikçi Chuck Cannon, "Binlerce yıl boyunca yaşlı ormanlardan ortaya çıkan demografik kalıpları inceledik ve çok küçük bir oranda bu ağaçların, yaşam öyküsü 'piyango kazananları' gibi diyebileceğimiz oranda ortaya çıkıyor ve yüzyıllara yayılan çevresel döngüleri birbirine bağlayan çok daha yüksek yaşlara ulaşıyorlar" diyor (hakemli yayın olan) buradaki 2 gün önce yayınlanan makalede. . Burada şu detaya değiniyor aslında; "Modellerimizde, bu nadir, eski ağaçlar bir ormanın uzun vadeli uyum kapasitesi için hayati önem taşıyor ve popülasyonun genel genetik çeşitliliğinin zamansal aralığını önemli ölçüde genişletiyor." Başka bir deyişle, bu eski zamanlayıcılar her yaşanmışlığı gördü ve ağaç genetiğine yazılan bu deneyim, yeni tohumlar ekildikçe ormanın geri kalanına ve daha genç ağaçlara bulaşan bir özellik işlevini taşımakta. Bazı durumlarda, binlerce yıllık deneyim aktarılabilir oluyor. Tıpkı bir kütüphane gibi. . Buraya bir detay eklemek isterim örnekleme açısından. "Gülün adı" filmini izlemişsinizdir belki. O yok olan kütüphaneye hangimiz iç çekmedik ki. yahut okumuşsunuzdur illa ki "İskenderiye Kütüphanesi" akıbetini. İşte her yaşlı ağaç bu şekilde yok olan bir tarihten geleceğe gidişin değerini taşımaktadır... Bununla birlikte, zamana direnen ağaçlar sadece genetik ve biyolojik çeşitlilikleri nedeniyle önemli değildir. Araştırmacılar, ayrıca nesli tükenmekte olan türler için bu ağaçlar barınak sağlıyor ve karbonu emmede genç ağaçlardan daha iyiler. . Bu yaşlı ve eski ağaçlar şimdi ciddi tehdit altında sadece iklim değişikliği nedeniyle değil, dünya çapında ormansızlaşma nedeniyle, yani olağanüstü yaştaki ağaçların daha az yaygınlaşması ve her türlü ormanlık alanda ağaçların ölüm oranlarının artması orman geleceğini çok büyük tehlikeye atmaktadır.Çünkü OLAĞANÜSTÜ UZUN ÖMÜRLÜ AĞAÇLAR bu yaşlı ağaçlar içinden çıkacaklar. Kesilmemiş olsalar. . Chuck Cannon, "İklim değiştikçe, ağaçlardaki ölüm oranlarının artması muhtemeldir ve ormanlarda eski ağaçların ortaya çıkması giderek zorlaşacaktır" diyor, yukarıda belirttiğimiz gerekçedeki düşünceden dolayı. "Yaşlı ve eski ağaçları bir kez kestiğinizde, içerdikleri genetik ve fizyolojik mirası ve doğanın korunması için eşsiz yaşam alanlarını sonsuza kadar kaybederiz." diye ekliyor linkini verdiğimiz makalesinde. Eski ağaçlar, doğaları gereği, hızlı bir şekilde değiştirilemezler. Onlara hala sahip olduğumuzdan emin olmanın tek yolu, olgun ağaçları büyümeye devam ederken korumaktır bu da iklim değişikliğinin ve ormansızlaşmanın etkilerini engellemek anlamına gelir.Araştırmacılar, eski ağaçların öldürülmesini hayvan türlerinin öldürülmesine benzer, çünkü onlar gittikten sonra bir daha geri gelmeyecekler. Sonunda eskisi kadar büyüyen ağaçlar bile, içlerinde yazılı aynı evrim tarihine sahip olmayacaklar. İnsanlar olarak, eski ağaçlara saygı duyma ve hatta saygı duyma (Büyük yaşlı ağaçların sosyal ve kültürel önemini üzerine 2014'te yayınlanan güzel bir yazı) konusunda uzun bir geçmişe sahibiz ve bu son çalışmanın arkasındaki araştırmacı yazarlar, gelecek için, hayatta kalmalarını sağlamak için bu endişenin bir kısmını ormanların en yaşlı üyelerine geri getirmemiz gerektiğini söylüyor. . İtalya Tuscia Üniversitesi'nden (Yine aynı hakemli yayını olan makalede) ekolojist Gianluca Piovesan , "Bu çalışma, yalnızca bozulmamış ormanları değil, özellikle de yönetilen orman alanlarında hayatta kalmış birkaç eski ağacın küçük kalıntılarını koruyarak biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik küresel bir stratejiye duyulan acil ihtiyacı hatırlatıyor" diyor. Araştırma (Okumak isteyenler için) Nature Plants'de yayınlandı. Kucaklayalım geçmişten gelen ve geleceği var edecek ağaçları, geleceğimiz için. Hazırlayan Mehmet Ural #ferrocan #KültürveMerak #Doğa #Bilinç yazıları. ]]>
Ekleme Tarihi: 05 Şubat 2022 - Cumartesi
Mehmet Ural

DOĞRU DEĞİLMİŞ ve TEHLİKEYE SEBEPMİŞ

Doğrusunu yaptığımızı düşünüp geleceği tehlikeye atıyormuşuz. Ağaç kesim yanlışı (Yalanı) . İnanılmaz Ömrü Olan Eski Ağaçların ve Nadir Cinsler, Ormanlarını Canlı Tutmaya Yardımcı Oluyorlar. Yeni araştırmalar, bir ormanın saygıdeğer yaşlılarının bir bütün olarak ormanlık alanın çeşitliliği, uygunluğu ve hatta orman olarak hayatta kalması için son derece önemli olduğunu ve onlarla birlikte değişimle başa çıkmada dayanıklılık ve yakın çevrelerinde korunmuş olarak deneyimin yanı sıra ömür boyu ekolojik etkileşimler getiriyor...

Orman ağaçları kesimlerinde hep iki önemli konu ile kendimizi süreç olarak sorun olmayacak düşüncesi ile kandırdık. Kesilecek ağaçlar zaten yaşlı olanlardır ayrıca gençleştirme dikimleri de yapılıp ormanın varlığı ile devamlılığı korunur. İşte bu nedenle farkında olmadan bilgi eksikliği nedeniyle ormanların büyük tehlikelere açık hale gelmesine neden olduk...

Bilim adamları, kaç ağacın tipik olarak ağaç yaşlanmasının normal sınırlarının ötesine geçtiğini değerlendirmek ve bu eski ağaçların çevrelerindeki floranın geri kalanı üzerindeki etkilerini analiz etmek için burada bahsi geçen ( önceki ) birkaç çalışmadan tahmin edilen modelleri kullandılar. . Çalışma, çok az sayıda ağaç (nüfusun yüzde 1'inden azı) eski statüye ulaşıyor, bazen genel ormanın ortalamasından 10 veya 20 kat daha uzun ömürle büyüyor ve yaşıyor diyorlar. Bu ağaçlar bence ormanın geleceği için orman doğası ve ekositem tarafından seçilmiş ağaçlardır. Omlar çok farklı özellikleri barındırırlar. Bu yazımızda bunlara değinmeye çalışacağım...Ağaç dünyasının bu inanılmaz aykırı uzun yaşayan değerleri, bizim gibi belirli bir yaşam süresine sahip olmayan türler arasında böylesine büyük ve uzun ömürleri ile eski çağlara ulaşabilir. Yıllar geçtikçe, genleri sayesinde, bir gün şansları tükenene kadar hayat önlerine ne çıkarsa onu atlatırlar. Bu uzun yaşam sürecinde hayatta kalan ve varlığını sürdüren özel ağaçlar, geçmişlerinde, sıcak, soğuk gibi iklimsel değişimlerden sağ çıktılar. Biyolojik tahribatlar ile yangın, sel, kozmik etki ve hatta belki de güneşe bağlı nükleer radyasyonlardan bile sağ çıktılar. İşte bütün bu hayatın geçmişi genlerinden gelen özellikleri sayesinde bulundukları ortamda ve ormanda var olmaya devam etmelerini sağladı...

Fakat bu nadir ağaçlar ne kadar uzun yaşarsa, bu altın genleri yeni bir nesle aktarma şansları o kadar artar. Illinois'deki Morton Arboretumu'ndan Botanikçi Chuck Cannon, "Binlerce yıl boyunca yaşlı ormanlardan ortaya çıkan demografik kalıpları inceledik ve çok küçük bir oranda bu ağaçların, yaşam öyküsü 'piyango kazananları' gibi diyebileceğimiz oranda ortaya çıkıyor ve yüzyıllara yayılan çevresel döngüleri birbirine bağlayan çok daha yüksek yaşlara ulaşıyorlar" diyor (hakemli yayın olan) buradaki 2 gün önce yayınlanan makalede. . Burada şu detaya değiniyor aslında; "Modellerimizde, bu nadir, eski ağaçlar bir ormanın uzun vadeli uyum kapasitesi için hayati önem taşıyor ve popülasyonun genel genetik çeşitliliğinin zamansal aralığını önemli ölçüde genişletiyor." Başka bir deyişle, bu eski zamanlayıcılar her yaşanmışlığı gördü ve ağaç genetiğine yazılan bu deneyim, yeni tohumlar ekildikçe ormanın geri kalanına ve daha genç ağaçlara bulaşan bir özellik işlevini taşımakta. Bazı durumlarda, binlerce yıllık deneyim aktarılabilir oluyor. Tıpkı bir kütüphane gibi. . Buraya bir detay eklemek isterim örnekleme açısından. "Gülün adı" filmini izlemişsinizdir belki. O yok olan kütüphaneye hangimiz iç çekmedik ki. yahut okumuşsunuzdur illa ki "İskenderiye Kütüphanesi" akıbetini. İşte her yaşlı ağaç bu şekilde yok olan bir tarihten geleceğe gidişin değerini taşımaktadır...

Bununla birlikte, zamana direnen ağaçlar sadece genetik ve biyolojik çeşitlilikleri nedeniyle önemli değildir. Araştırmacılar, ayrıca nesli tükenmekte olan türler için bu ağaçlar barınak sağlıyor ve karbonu emmede genç ağaçlardan daha iyiler. . Bu yaşlı ve eski ağaçlar şimdi ciddi tehdit altında sadece iklim değişikliği nedeniyle değil, dünya çapında ormansızlaşma nedeniyle, yani olağanüstü yaştaki ağaçların daha az yaygınlaşması ve her türlü ormanlık alanda ağaçların ölüm oranlarının artması orman geleceğini çok büyük tehlikeye atmaktadır.Çünkü OLAĞANÜSTÜ UZUN ÖMÜRLÜ AĞAÇLAR bu yaşlı ağaçlar içinden çıkacaklar. Kesilmemiş olsalar. . Chuck Cannon, "İklim değiştikçe, ağaçlardaki ölüm oranlarının artması muhtemeldir ve ormanlarda eski ağaçların ortaya çıkması giderek zorlaşacaktır" diyor, yukarıda belirttiğimiz gerekçedeki düşünceden dolayı. "Yaşlı ve eski ağaçları bir kez kestiğinizde, içerdikleri genetik ve fizyolojik mirası ve doğanın korunması için eşsiz yaşam alanlarını sonsuza kadar kaybederiz." diye ekliyor linkini verdiğimiz makalesinde. Eski ağaçlar, doğaları gereği, hızlı bir şekilde değiştirilemezler. Onlara hala sahip olduğumuzdan emin olmanın tek yolu, olgun ağaçları büyümeye devam ederken korumaktır bu da iklim değişikliğinin ve ormansızlaşmanın etkilerini engellemek anlamına gelir.Araştırmacılar, eski ağaçların öldürülmesini hayvan türlerinin öldürülmesine benzer, çünkü onlar gittikten sonra bir daha geri gelmeyecekler. Sonunda eskisi kadar büyüyen ağaçlar bile, içlerinde yazılı aynı evrim tarihine sahip olmayacaklar. İnsanlar olarak, eski ağaçlara saygı duyma ve hatta saygı duyma (Büyük yaşlı ağaçların sosyal ve kültürel önemini üzerine 2014'te yayınlanan güzel bir yazı) konusunda uzun bir geçmişe sahibiz ve bu son çalışmanın arkasındaki araştırmacı yazarlar, gelecek için, hayatta kalmalarını sağlamak için bu endişenin bir kısmını ormanların en yaşlı üyelerine geri getirmemiz gerektiğini söylüyor. . İtalya Tuscia Üniversitesi'nden (Yine aynı hakemli yayını olan makalede) ekolojist Gianluca Piovesan , "Bu çalışma, yalnızca bozulmamış ormanları değil, özellikle de yönetilen orman alanlarında hayatta kalmış birkaç eski ağacın küçük kalıntılarını koruyarak biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik küresel bir stratejiye duyulan acil ihtiyacı hatırlatıyor" diyor. Araştırma (Okumak isteyenler için) Nature Plants'de yayınlandı. Kucaklayalım geçmişten gelen ve geleceği var edecek ağaçları, geleceğimiz için. Hazırlayan Mehmet Ural #ferrocan #KültürveMerak #Doğa #Bilinç yazıları.

]]>
Yazıya ifade bırak !

Diğer Yazıları

05
Temmuz
07
Mayıs
06
Mayıs
06
Nisan
01
Nisan
25
Mart
14
Mart
28
Şubat
26
Şubat
23
Şubat
18
Şubat
23
Ocak
17
Ocak
16
Ocak
07
Ocak
23
Aralık