Ekleme
Tarihi: 05 Aralık 2021 - Pazar
Açıkçası, buharlaşma hızı sıcaklığa bağlıdır. Sıcak bir tavaya bir damla su koyun, hemen cızırdayacak ve buhara dönüşecektir. O damlayı tezgahınıza koyun ve bir süre orada kalacaktır.
.
Bulaşık makinesindeki bulaşıklar ısınır, ancak ısıtma ekipmanı program tarafından kapatıldıktan sonra ısıyı ne kadar iyi tuttukları, yapıldıkları malzemeye bağlıdır. "Isı kapasitesi" fiziksel bir özelliktir ve sıcaklığında bir birim değişiklik meydana getirmek için bir nesneye verilmesi gereken ısı miktarı olarak tanımlanır. Bu değer aynı zamanda bir maddenin ısıyı ne kadar iyi tuttuğunu da belirler. Cam ve metal, ısıyı plastikten daha hızlı emer ve daha uzun süre tutar, böylece kalan su, cam veya metalden daha hızlı buharlaşır. Çünkü onların sıcaklıkları daha uzun süre korunur.
.
Şimdi daha büyüleyici ve aslında anlatmak istediğim detaylı bilimsel konu için. İşte burada “yüzey enerjisi” devreye giriyor. Plastik bir yüzeye bir damla su koyarsanız boncuk oluşturduğunu, cam yüzeyde ise ince bir tabaka halinde yayıldığını fark edeceksiniz. Bu, bir maddenin yüzeyindeki atomların, bitişik bir yüzeye çekilmeye göre maddenin kütlesine çekilme kuvveti ile ilgilidir. Düşük yüzey enerjisine sahip maddeler, yüzey atomlarının kütleye zayıf bağlanmasını gösterir ve bu nedenle başka bir yüzeye çekilme eğilimi daha fazladır. Cam, plastikten daha düşük bir yüzey enerjisine sahiptir, bu nedenle plastik bir yüzeyin su için yüzeyindeki moleküller, su için olduğundan daha büyük bir çekime sahip olacaktır. Suyun buharlaşma hızı hava ile temas eden alanın bir fonksiyonu olduğundan, buharlaşma hızları bu temas yüzeyi etkileşiminden de etkilenir.
.
Evet cam parlatıcı, su lekesi kalmasın diye reklamı yapılan ürünler var ya şimdi de onları anlatalım ki! ......
Islak plastikten rahatsızsanız olursanız, bir durulama maddesinin eklenmesi yardımcı olacaktır. Bu tür ürünler, su moleküllerinin aralarına girerek su moleküllerinin birbirleri için çekiciliğini azaltan “alkol etoksilatlar” veya “sodyum kümen sülfonat” gibi “sürfaktanlar” içerir. "Yüzey gerilimindeki" bu azalma, suyun boncuklanma olasılığının daha düşük olduğu ve dolayısıyla daha kolay buharlaştığı anlamına gelir.
Gelelim diğer detaya.. (Sağlıklı mı değil mi? / Tehlikeli mi değil m?)
Plastikleri bulaşık makinesine yıkamak için koymaya gelince, bu çetrefilli bir konu.
Soru, potansiyel olarak istenmeyen kimyasalların sızıp sızmadığıdır. Plastikler, imalatlarında kullanılan ve yüksek sıcaklıklarda makul bir şekilde sızabilen çeşitli katkı maddeleri ile kimyasal olarak çok karmaşıktır. Sonra, polimerin ısıyla parçalanması ve bazı parçalanma ürünlerinin salınması sorunu ekleniyor. Her durumda, sızıntı ne olursa olsun, sonunda boşa gidecektir, ve plastik yüzeyinde açığa çıkacaktır.
.
Bununla birlikte, ısının plastiğin özelliklerini, bileşenlerinin daha sonra içeride saklanan herhangi bir gıdaya salınımını artıracak şekilde değiştirmiş olması olasılığı vardır. Günlük hayatımızda maruz kaldığımız her etken bağlamında, bunun büyük bir önemi yoktur. Yine de, genel olarak, bulaşık makinesine yalnızca “bulaşık suyuna uygun” plastikler yerleştirilmelidir.
Bunlar ise şu şekilde ayırt edilebilir. Polipropilen (geri dönüşüm logosunda #5) muhtemelen gıda kaplarında kullanılan en yaygın plastiktir ve bulaşık makinesinde yıkanabilir.
Polyester (#1) ve polietilen (#2, #4) iyidir, ancak polistiren (#6) ve kategori #7'deki plastikler bulaşık makinesine konulmamalıdır.
.
Tartışılan veya akılda kalan endişeleri ortadan kaldırmanın elbette başka bir yolu var. Bulaşıklarınızı elde yıkayın ve havluyla kurulayın. En azından plastikleri. Plastik veya camla uğraşıyor olsanız da bu işe yarar. Ayrıca enerji tasarrufu da yapmış olacaksınız. Yüksek elektrik gereksinimi olan bulaşık makineleri tam olarak çevre dostu değildir. Su tasarrufu yapmış olsanız da (Dikkat edin reklamlarda hep bu ön plandadır, hatta sadece bu tasarruftan bahsederler. Fakat o suyu 50 veya 70 gibi ısı derecelerine çıkarmak, basınçlı olarak kullanmak ve hatta tahliyesi için de su pompası çalışması konusunu sizlere hijyen ve temizlik gerekliliği diye anlatırlar.)
Yukarıda sormuştuk, "Su kaç derecede buharlaşır?" diye dikkat edin Kaynar demedik buharlaşır dedik. İçinizde 100 derecede diye mi cevap verdiniz yoksa.
Su sıfır derecenin üzerindeki her sıcaklıkta buharlaşır bu sadece buharlaşma hızına etki eder. Siz buharlaşma ile kaynamanın farklı olduğunu zaten biliyorsunuz. Bir örnek: Masada bıraktığınız veya bir süre sürahide kalan su yüzeyde bir tortu izi bırakıp azalır. Çünkü buharlaşır. Oda sıcaklığında bile olsa.
.
Yıkama deterjanı konusuna hiç değinmiyorum zaten. o başlı başına bir mevzu çünkü.
05 Aralık 2021
İstanbul’un Siyasi Gazetesi
