Mehmet Ural
Köşe Yazarı
Mehmet Ural
 

Tarahumaralar

Çok ilginç özellikleri olan Meksika kabilesini tanıyalım... Öncelikle insan olarak iletişim dillerin çok güzel. Dillerinde tek bir argo kelime yok, şiddet içerikli kelimeleri de bulunmayan bir halk. Mutlak pasifistler, şiddet ve savaş onlar için anlaşılmazdır.Yiyecekleri %95 vejetaryendir... Tarahumaralar, son 400 yıl içinde yaşam biçimlerinde çok önemli bir değişim geçirmemişlerdir. İspanyol istilacılar Kuzey Amerika’ya ulaştığında, yerli halk için iki seçenek vardı: Ya savaşıp karşı koymak, ya da kaçıp uzaklaşmak. Mayalar ve Aztekler savaştılar. Tarahumaralar ise kaçtılar ve saklandılar. Bunun için mağaraları ve girintili çıkıntılı kayalık yapıları tercih ettiler. Günümüzde de hala bu alışkanlıklarını sürdürüyorlar. Günümüzde halen mağaralarda, girintili çıkıntılı kayalıklarda yaşayan Tarahumara insanları, yaylacılık ile geçimlerini sağlamakta. Turizm gelirleri de olan ve modern olarak adlandırılan elektrik gibi yapılarla da tanışan bu insanlar koşmaktan vazgeçmiyorlar... Koşmak evet onların en ilginç ve bilindik özellikleridir. Şöyle bir koşalım dese herhangi birimiz kaç metre veya bir sporcu kaç km koşar ki. Fakat söz konusu bir Tarahumara ise bu mesafe 150 Km. Evet bu sıradan ve ortalama bir mesafe. Tarahumaralar yeterli besine kavuşabildiklerinde veya özel durumlar için beslenip hazırlık yaptıklarında 320 kilometre gibi mesafeleri ara vermeksizin koşabiliyorlar.Öyle ki en yaygın oyunları koşmak üzerine olan bir top (taş) kovalamak. Bu oyun bazen günlerce sürüyor. Koşuyorlar, koşuyorlar, koşuyorlar..Bu nasıl ortaya çıktı biliyor musunuz. Hikayesi de ilginç. Bu yeteneklerini dünyaya ilk olarak 1928 yılında yapılan bir yarışta gösteren Raramuriler, mesafeden ve rotadan habersiz olarak katıldıkları 42 kilometrelik yarışın bittiğini anlamadan koşmaya devam ettiler. Bir süre sonra yarışmacıları yakalayan yetkililer onlara yarışın bittiğini söylediklerinde, “Çok kısaydı” cevabını aldılar. Efsane ABD’li atlet Ann Trason, sıradan bir vatandaş olarak koşan raramuriyle yarıştığı 100 kilometrelik ultramaratonu 45 dakika geriden tamamlayabilmişti..Yerleşimlerinin yolsuz ve dağlık bir bölgede ve çok dağınık olmasının Tarahumaların benzersiz koşu geleneğinin sürdürülmesinde bir rolü olduğu düşünülür..Çocukluktan beri oynadıkları teperek koşma oyunu da şüphesiz bu geleneğin önemli bir parçasıdır. Bir nesneyi yanından koşarak ileri geçenlere ayakla atmak sonra da tekrar almak için onların atacakları ileri yöne koşmaktan oluşan bu grup oyun-yarışı, saatler hatta günler sürebilir. Oyunun merasim ve ölçüşme boyutları vardır..Tarahumalar koşarken, yere önce topuk ya da parmaklarla değil, daha doğal olan orta ayakla dokunurlar. Ayak altına bilekten bağlı ince bir çarık giyerler... Cinsiyet eşitliği içinde yaşayan, para birimi bile olmayan insanlar Tarahumaralar. Raramuri olarak da adlandırılan Tarahumara kabilesi, Kuzey Meksika'daki Sierra Madre Dağları'nın kanyonlarında yaşarlar..Mısır, kabak, biber, pamuk yetiştirerek tarım-avcılık karışımı bir hayat süren, kendi lehçeleri ve kendi reisleri olan ve politeist (çok tanrılı) bir dine inanan birkaç gruptan oluşuyorlar... Tarahumaralar hakkındaki dikkat çekici şey ise günümüzde çözmeye çalışmak için tüm teknolojimiz ve beyin gücümüzle uğraştığımız kalp hastalığı, kolesterol ve kanser, suç, savaş, şiddet ve klinik depresyon gibi şeylerden Tarahumaralar’ın haberi olmaması..Tarahumara adı verilen kendi dillerini konuşurlar. Oturdukları bölge yaklaşık 65 000 km²dir,.Fakir ve zenginin olmadığı, cinsiyet ayrımının olmadığı ütopik yapılaşmış toplumları inanılmaz. Tarahumara halkı para kullanmaz, tamamen paylaşma prensibiyle yaşarlar. Bu paylaşıma kendi dillerinden çeviri yaptığımızda tan karşılığı olmayan bir kelimeleri var..Kendilerine “raramuri” (hızlı koşanlar) adını veren Meksikalı Tarahumara yerlileri hakkında yeni bir belgesel bile yayınlandı. Önce bir koşu kıyaslaması videosu sonra da belgesel videosu aşagıda vardır...#KültürveMerak#Tarahumara#raramuriPaylaşıma açık ve ZOTERO kayıt linki.. https://www.facebook.com/groups/kulturvemerak/permalink/5190611614387638/.Videolar.Koşu videosu.https://www.youtube.com/watch?v=5BS9qVo6plA.Belgeselhttps://www.youtube.com/watch?v=_xeH0KAqiqI ]]>
Ekleme Tarihi: 01 Nisan 2022 - Cuma
Mehmet Ural

Tarahumaralar

Çok ilginç özellikleri olan Meksika kabilesini tanıyalım...

Öncelikle insan olarak iletişim dillerin çok güzel. Dillerinde tek bir argo kelime yok, şiddet içerikli kelimeleri de bulunmayan bir halk. Mutlak pasifistler, şiddet ve savaş onlar için anlaşılmazdır.Yiyecekleri %95 vejetaryendir... Tarahumaralar, son 400 yıl içinde yaşam biçimlerinde çok önemli bir değişim geçirmemişlerdir. İspanyol istilacılar Kuzey Amerika’ya ulaştığında, yerli halk için iki seçenek vardı: Ya savaşıp karşı koymak, ya da kaçıp uzaklaşmak. Mayalar ve Aztekler savaştılar. Tarahumaralar ise kaçtılar ve saklandılar. Bunun için mağaraları ve girintili çıkıntılı kayalık yapıları tercih ettiler.

Günümüzde de hala bu alışkanlıklarını sürdürüyorlar. Günümüzde halen mağaralarda, girintili çıkıntılı kayalıklarda yaşayan Tarahumara insanları, yaylacılık ile geçimlerini sağlamakta. Turizm gelirleri de olan ve modern olarak adlandırılan elektrik gibi yapılarla da tanışan bu insanlar koşmaktan vazgeçmiyorlar...

Koşmak evet onların en ilginç ve bilindik özellikleridir. Şöyle bir koşalım dese herhangi birimiz kaç metre veya bir sporcu kaç km koşar ki. ? Fakat söz konusu bir Tarahumara ise bu mesafe 150 Km. Evet bu sıradan ve ortalama bir mesafe. Tarahumaralar yeterli besine kavuşabildiklerinde veya özel durumlar için beslenip hazırlık yaptıklarında 320 kilometre gibi mesafeleri ara vermeksizin koşabiliyorlar.Öyle ki en yaygın oyunları koşmak üzerine olan bir top (taş) kovalamak. Bu oyun bazen günlerce sürüyor. Koşuyorlar, koşuyorlar, koşuyorlar..Bu nasıl ortaya çıktı biliyor musunuz. Hikayesi de ilginç. Bu yeteneklerini dünyaya ilk olarak 1928 yılında yapılan bir yarışta gösteren Raramuriler, mesafeden ve rotadan habersiz olarak katıldıkları 42 kilometrelik yarışın bittiğini anlamadan koşmaya devam ettiler. Bir süre sonra yarışmacıları yakalayan yetkililer onlara yarışın bittiğini söylediklerinde, “Çok kısaydı” cevabını aldılar.

Efsane ABD’li atlet Ann Trason, sıradan bir vatandaş olarak koşan raramuriyle yarıştığı 100 kilometrelik ultramaratonu 45 dakika geriden tamamlayabilmişti..Yerleşimlerinin yolsuz ve dağlık bir bölgede ve çok dağınık olmasının Tarahumaların benzersiz koşu geleneğinin sürdürülmesinde bir rolü olduğu düşünülür..Çocukluktan beri oynadıkları teperek koşma oyunu da şüphesiz bu geleneğin önemli bir parçasıdır. Bir nesneyi yanından koşarak ileri geçenlere ayakla atmak sonra da tekrar almak için onların atacakları ileri yöne koşmaktan oluşan bu grup oyun-yarışı, saatler hatta günler sürebilir. Oyunun merasim ve ölçüşme boyutları vardır..Tarahumalar koşarken, yere önce topuk ya da parmaklarla değil, daha doğal olan orta ayakla dokunurlar. Ayak altına bilekten bağlı ince bir çarık giyerler...

Cinsiyet eşitliği içinde yaşayan, para birimi bile olmayan insanlar Tarahumaralar. Raramuri olarak da adlandırılan Tarahumara kabilesi, Kuzey Meksika'daki Sierra Madre Dağları'nın kanyonlarında yaşarlar..Mısır, kabak, biber, pamuk yetiştirerek tarım-avcılık karışımı bir hayat süren, kendi lehçeleri ve kendi reisleri olan ve politeist (çok tanrılı) bir dine inanan birkaç gruptan oluşuyorlar... Tarahumaralar hakkındaki dikkat çekici şey ise günümüzde çözmeye çalışmak için tüm teknolojimiz ve beyin gücümüzle uğraştığımız kalp hastalığı, kolesterol ve kanser, suç, savaş, şiddet ve klinik depresyon gibi şeylerden Tarahumaralar’ın haberi olmaması..Tarahumara adı verilen kendi dillerini konuşurlar.

Oturdukları bölge yaklaşık 65 000 km²dir,.Fakir ve zenginin olmadığı, cinsiyet ayrımının olmadığı ütopik yapılaşmış toplumları inanılmaz. Tarahumara halkı para kullanmaz, tamamen paylaşma prensibiyle yaşarlar. Bu paylaşıma kendi dillerinden çeviri yaptığımızda tan karşılığı olmayan bir kelimeleri var..Kendilerine “raramuri” (hızlı koşanlar) adını veren Meksikalı Tarahumara yerlileri hakkında yeni bir belgesel bile yayınlandı. Önce bir koşu kıyaslaması videosu sonra da belgesel videosu aşagıda vardır...#KültürveMerak#Tarahumara#raramuriPaylaşıma açık ve ZOTERO kayıt linki..

https://www.facebook.com/groups/kulturvemerak/permalink/5190611614387638/.Videolar.Koşu videosu.https://www.youtube.com/watch?v=5BS9qVo6plA.Belgeselhttps://www.youtube.com/watch?v=_xeH0KAqiqI

]]>
Yazıya ifade bırak !

Diğer Yazıları

05
Temmuz
07
Mayıs
06
Mayıs
06
Nisan
01
Nisan
25
Mart
14
Mart
28
Şubat
26
Şubat
23
Şubat
18
Şubat
23
Ocak
17
Ocak
16
Ocak
07
Ocak
23
Aralık